Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

ва қўшимча адабиётлар рўйхати, Интернет тармоғидаги адреслар) 
тайёрланади. Ўқув жараёнини ўқув-методик қўллаб-қувватлаш таълим 
фаолиятни ўқув-методик таъминотининг бутун комплексини тайёрлашда 
ифодаланади: - ўқув адабиётлар; - ўқув қўлланмалар; - маърузаларнинг 
муаллифлик курслари; - топшириқлар тўплами, ситуатсион топшириқлар ва 
машқлар тўплами (cасе-студй); - тестлар тўплами; - лаборатория ва бошқа 
амалиётлар; - ўқув-машғулотлар классларидаги машғулотлар учун 
интегратсияланган қўлланмалар; - курсни ўрганиш бўйича қўлланма (студй-
гуиде); - компютер дастурлари, шунингдек мустақил ишни ташкил қилиш 
учун бошқа материаллар. Таълим фаолиятининг ўқув-методик таъминоти 
турли технологик муҳитларда (фаcе-то-фаcе ўқитиш, тармоқ ўқитиш, 
мултимедия ўқитишдан) фойдаланиш учун турли ахборот ташувчиларда 
(қоғоз ташувчилар, CД-РОМ, дискетлар, видеокассетлар, аудиокассетлар) 
бўлиши мумкин. Виртуал кафедра фволиятининг турли йўналишлари 
қуйидаги йўналишлар бўйича илмий-тадқиқот иши ҳисобланади: - ўқув 
курсларининг 
таркибини 
такомиллаштириш 
ва 
ривожлантириш 
йўналишининг илмий-методик асоси; - таълим фаолиятнинг барча ўқув-
методик 
таъминотини 
такомиллаштириш 
ва 
ривожлантириш 
йўналишининг илмий-методик асоси; - ўқитиш, таълим технологиялар 
шакли ва турларини такомиллаштириш йўналишларининг илмий-методик 
асоси; - Ўзбекистон республикаси ва хорижий таълим структураларининг 
таълим ва методик фаолиятини мониторинг қилиш; - илмий-педагогик 
мактаб (мактаблар) доирасида дозарб илмий муаммолар бўйича 
тадқиқотларни ташкил қилиш; - ўқитувчилар, аспирантлар, докторантлар 
ва талабаларнинг илмий-тадқиқот ишларини ташкил қилиш; - илмий-

---

148 
консалтинг фаолиятни ташкил қилиш; - илмий тадқиқотлар натижалари 
бўйича илмий нашрларни (қоғоз ташувчилар ва Интернет тармоғида) 
тайёрлаш. Муҳим масала бўлиб Ўзбекистон республикаси субъктлари 
ҳудудида ва хорижда ўқувчи талабалар, тингловчилар, аспирантлар, 
докторантлар бўйича виртуал кафедрага ўхшаш ўкув курслар бўйича илмий-
педагогик фаолиятни амалга оширувчи шахслар орасидан ташкил 
қилинадиган виртуал кафедранинг таркибини аниқлаш ҳисобланади. 
Тақсимлаш кафедра таркибига ўз виртуал вакиллиги орқали ўқув жараёнини 
амалга оширувчи базали ўқув муассасанинг ўқитувчилари каби, ҳудудий 
ўқитувчилари киритилиши мумкин. Ҳудудий ўқитувчилар базали ўқув 
муассасанинг виртуал вакиллиги орқали бир ёки бир нечта ўхшаш фанлар 
бўйича базали ўқув муассаса талабалари, аспирантлари, докторантлари, 
тингловчилари билан ўқув жараённи олиб борувчи педагогик ходимлар – 
профессор, дотсент, катта ўқитувчилар, ассистентлар ҳисобланади. 
Профессор-ўқитувчи таркиби билан бир қаторда кафедра ўз ичига 
аспирантлар, 
докторантлар, 
талаба-стажерлар, 
методистлар, 
технологлар, 
лаборантлар 
кириши 
мумкин. 
Кафедра 
таркибида 
экстерҳудудий бўлиши мумкин бўлган лаборатория, илмий-тадқиқот 
гуруҳлар ва бошқа бўлинмалар ташкил қилинган бўлиши мумкин. 
Тақимланган кафедра базали ўқув муассасанинг ягона ахборот-технологик 
муҳитида таълим, илмий ва бошқа фаолиятни амалга оширади, бу ўқув 
муассасанинг бошқа кафедра, таркибий ва функтсионал бўлинмалари, 
ташқаридаги ташкилотлар, ҳудудий марказлар, масофадан ўқийдиган