Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги


Duduqlanuvchi bolalar mustaqil nutqini tekshirish metodikasi



Download 64,25 Kb.
bet9/33
Sana29.07.2021
Hajmi64,25 Kb.
#131838
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   33
Bog'liq
duduqlanuvchi bolalarda mustaqil nutqni rivojlantirish usullari (1)

Duduqlanuvchi bolalar mustaqil nutqini tekshirish metodikasi.


Muloqot kattalar va kattaning ishtirokidagi aniq vaziyat bois yuzaga keladi. U yoki bu harakatlar va predmetlar bois aniq vaziyatda muloqot etish vaziyatli nutq yordamida amalga oshadi. Mazkur nutq biron- bir faoliyat bilan bog‗liq ravishda yoki yangi predmetlar yoki voqea- hodisalar bilan tanishish davomida yuzaga keluvchi savollarni, savollarga javoblarni, ma‘lum talabalarni ifodalaydi. Bolalarda ichki va tashqi nutqning yaxshi rivojlanishi va nutq komponentlarining о‗z vaqtida rivojlanishi bolaning savod о‗rganishida ahamiyati kattadir. Nutq nuqsonlarini tadqiq qilishda nutq rivojlanishini о‗rganishga izchil yondashish qoidalari qо‗llanildi. Bu esa nutqi rivojlanmagan bolalarni maktabga tayyorlashning ilmiy asoslarini ishlab chiqqan R.YE. Levina, G.V. Chirkina, L.F. Spirova, N.S. Jukova, YE.M. Mastyukovalar ishlarini о‗rganishga imkon berdi. Bu ishlarda nutq muomalasi bolaning tо‗liq ruhiy rivojlanishidagi zarur shartidir. Nutq nuqsoniga ega bо‗lgan bolalarni maxsus ta‘limga tayyorlamay turib, ularda butun til tizimlarini shakllantirish juda qiyin kechadi. Nutq nuqsoniga ega bо‗lgan bolalar nutqini tuzatish, tarbiyalash ishlarini boshlaganda ularni til omillarini, ruhiy faoliyatlarini e‘tiborga olib, bolalarni о‗qitishni ularda mustaqil nutqga ega bо‗lishi

uchun diqqat, xotira, о‗zlarini tuta bilish kо‗nikmalarini tarbiyalash bilan uzviy bog‗lashni nazarda tutadi. Duduqlanuvchi bolalarda mustaqil nutni tarbiyalashdan avval bolani kompleks ravishda davolash ishlari olib boriladi. Shundan sо‗ng korreksion ishlar tizimi ketma- ketlikda bola uchun oson, qiyin yoki xayiqib ketmaydigan sо‗zlar orqali muloqotga kirishiladi. Shuningdek duduqlanuvchi bolalarni о‗z о‗rtoqlari, ota-onalari bilan yengil muloqatga kirishib ketishlari logopedik mashg‗ulotlarda mustaqil javob berishlari kuzatiladi. Maxsus maktabgacha ta‘lim muassasasi uchun mо‗ljallangan L.R. Muminovaning ―Tutilib gapiruvchi bolalar‖ uchun metodik qо‗llanmasi asosida duduqlanuvchi bolalar mustaqil nutqini va Nutqi tо‗liq rivojlanmagan bolalar muloqatini tekshirish metodikasidan foydalangan holda tekshirdik. Tekshirishda biz Chilonzor tumanidagi 368- Maxsus maktabgacha ta‘lim muassasasining duduqlanuvchi 5-6 yoshdagi bolalar guruhida tekshirish ishlarini olib bordik. Quyidagi savollarorqali bolalarda mustaqil nutqini rivojlanganlik darajasi aniqlandi.



  1. ―Bizning oilamiz‖ mazusida gapirib ber!.

Bunda bolaga ―Bizning oilamiz‖ haqidagi rasm kо‗rsatildi, rasmga qarab bola о‗z oila azolarini gapirib berish sо‗raldi.

  1. О‗zing bilgan sherni aytib ber!.

Boladan bog‗chada va uyda о‗rgangan sherlarini aytib berish taklif qilindi.

  1. Bolaga telefonda ota-onasi yoki о‗rtog‗i, yaqinlari bilan mustaqil suhbatlashish taklif qilindi.

Boladan eng yaqin о‗rtog‗ing kim?, о‗rtog‗ingdan nima sо‗raysan?, uning oti nima?, telefonda qanday gaplashasan?, kimlar bilan hozir gaplashishni hoxlaysan? kabi savollarga duduqlanuvchi bolaning mustaqil javob berishi sо‗raldi.

  1. Mashg‗ulotlarda bolaning logoped savollariga mustaqil javob berishlari har kungi uy vazifalarini qanday bajarib kelishi, mashg‗ulotlarda nimalarni о‗rganganligi sо‗raldi.

  2. О‗zi bilgan ertaklarni aytib berish taklif qilindi. Boladan avval qaysi ertaklarni bilishi sо‗raldi. (―Sholg‗om‖, ―Bо‗g‗irsoq‖, ―Echki bolalari‖ ertaklari). Bolalarga shu xaqda ertaklar kitobi kо‗rsatildi, kitoblarni rasmiga qarab mustaqil gapirib berish sо‗raldi.

  3. Bolaning ota-onasi bilan bо‗lgan muloqoti yani ota-onaga vazifalar berildi, shu vazifalar bо‗yicha bolaga savol berdilar, berilgan vazifaga ota-ona bilan bо‗lgan muloqati, yani mustaqil nutqi tekshirib borildi.

Yuqoridagi vazifalarni bajarishda bolaning mustaqil nutqini tо‗g‗ridan tо‗g‗ri ikkilanmasdan javob berishlari va muloqatning kechishiga qarab quyidagi mezonlar asosida mustaqil nutqning rivojlanganlik darajasi aniqlandi va baholandi.

    1. Mustaqil javob berdi – 5 ball.

    2. Logoped yordamida javob berdi – 4 ball

    3. Javob berishdan voz kechdi – 3 ball



    1. Download 64,25 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish