Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги

Duduqlanuvchi bolalarda mustaqil nutqni tekshirish natijalari.

1-jadval

Berilgan vazifalar	10 ta bola (100%)	Mustaqil javob berdi	Logoped yordamiga tayandi	Javob berishdan voz kechdi
1.―Bizning	100 %	3 (30%)	5 (50%)	2 (20%)

oilamiz‖ haqida
2.О‗zi she‘rni berish	bilgan aytib	100 %	4 (40%)	6 (60%)	2 (20%)
3.Telefon dо‗stlari gaplashish	orqali bilan	100 %	5 (50%)	4 (40%)	1 (10%)
4.Mashg‗ulotlarda javob berish		100 %	3 (30%)	6 (60%)	2 (2%)
5.О‗zi ertagini berish	bilgan aytib	100 %	4 (40%)	4 (40%)	2 (20%)
6.Ota-ona bilan suhbatlashish		100 %	5 (50%)	3 (30%)	2 (20%)

II BOB yuzasidan xulosa

Bolalar mustaqil nutqini rivojlanishida tevarak-atrof ekzogen, endogen va turli sabablar tasiri natijasida nutq nuqsonlari kelib chiqadi. Bolalarda nutq nuqsonlarini kelib chiqishida og‗ir nutq nuqsoni bо‗lgan duduqlanishni R.YE. Levina murakkab nutq nuqsoni hisoblagan. Duduqlanish olimlarning fikri bо‗yicha; periferik nutq apparatining pay tortishish natijasida nutqning temp va sur‘atini buzilishidir yoki muomala vositalarining buzilishi demakdir. Bizning tadqiqotimiz bо‗yicha duduqlanuvchi bolalar mustaqil nutqini qay darajada rivojlanganligini bolalarga berilgan vazifalardan malum bо‗ldi. Nutq nuqsoniga ega bо‗lgan bolalarda ta‘lim tarbiyani tо‗g‗ri olib borishda nuqsonni kelib chiqish sababalarini tо‗g‗ri aniqlash, duduqlanuvchi bolalarni albatta logopedik kо‗rikdan о‗tkazish muhim ahamiyatga egadir. Bolalarni muloqotini rivojlantirishdan ldin korreksion ishlarni tо‗g‗ri olib borish, yani boalarda lug‗at boyligi, nutqning grammatik tizimini tо‗g‗ri
shakllantirish, duduqlanuvchi bolalarda duduqlanib gapirish hisobiga nutq rivojlanishining orqada qolishi kuzatildi. Nutqning grammatik komponentlarini rivojlantirmasdan turib ulardagi mustaqil nutqni rivojlanishi qiyin kechishini berilgan vazifalarda aniqladik. Mustaqil nutqning rivojlanishida oila sharoitida ota-onaning о‗z farzandiga nisbatan tо‗g‗ri munosabati bolani har tomonlama tarbiyalashdagi ota- onaning bilimi, manaviy dunyoqarashi katta ahamiyatga egadir.

Duduqlanuvchi bolaning talim tarbiyasida logoped tarbiyachi dudqlanuvchi bola nutqiga har tomomnlama ahamiyat berishi va yuqori bilimlarga ega bо‗lishi otaonalar bilan hamkorlikda ish olib borishi duduqlanishni о‗z vaqtida bartaraf etishga yordam beradi.