Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Солиқларни унификация қилиш – солиқ механизмини 
соддалаштириш мақсадида солиққа тортиш объекти ўхшаш 
бўлган солиқ турларини бирхиллаштириш.
Сотиш (интенсивли, жадал, тез) – сотиш дастурига 
барча савдо воситачиларини (универмаг, майда дўкончалар 
ва б.), уларнинг фаолият шаклидан қатъи назар жалб эти
-
лиши. Интенсив сотиш, аввало, кенг истеъмол молларини 
ва олий нав (бирор фирмага тегишли) товарларни сотишда 
қўлланилади. Сотишнинг ушбу турининг афзаллиги шун
-
даки, у жуда зич жойлашган савдо шохобчаларини қамраб 
олади. Камчилиги эса бу турдаги сотувда жуда кўп кичик 
харидорлар мавжуд бўлади: уларнинг тўлов қoбилиятини 
назорат қилиш қийинлашади; лойиҳа ва рек лама восита
-
ларини яратиш харажатлари катта бўлади. 
Билвосита (ба
-

---

322
восита) сотиш
– товарларни ким ишлаб чиқарганлигидан 
қатъи назар, савдо ташкилотлари орқали сотиш. Сотишнинг 
бу тури барча кенг истеъмол товарларини сотишда, шунинг-
дек, савдо вакиллари, воситачи – даллоллар орқали амалга 
ошириладиган экспортда ҳам қўлланилади. 
Мақсадли со
-
тишда
товарлар маркетинги бўйича тадбирлар харидор
-
ларнинг аниқ гуруҳларини ҳисобга олиб қабул қилинади. 
(Масалан, фақат маълум ёшдаги аёллар учун, дала ҳовлили 
ёки юқори иш ҳақи оладиган кишилар учун ва шу кабилар). 
Бевосита (тўғридан-тўғри) сотиш
– харидорлар билан бе
-
восита алоқа ўрнатишга асосланган савдо тури. Бевосита со
-
тиш ишлаб чиқаришнинг асосий воситалари бозорида кенг 
қўлланилади. Директ-маркетинг, телефон-маркетинг, газета 
ва журналлардаги эълонлар асосида сотиш ҳам сотишнинг 
ушбу турига мансубдир. 
Селектив (саралаб) сотиш
– сав
-
до воситачилари сони, мижозлар характери, хизмат кўрса
-
тиш, маҳсулотларни тузатиш имкониятларига, ходимларнинг 
тайёргарлик даражасига ва шу каби омилларга қараб со
-
тишнинг чегараланиши. Махсус хизмат кўрсатишни, эҳтиёт 
қисмлар билан таъминлашни, тузатиш устахоналарини ёки 
махсус тайёрланган ходимларни талаб қиладиган товарларни 
сотиш эхтиёжи туғилганда, шунингдек, бозори чаққон товар
-
ларни махсус магазинларда сотиш талаб қилинганда сотиш
-
нинг селектив (саралаш) шакли қўлланилади.