Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Божхона иши – Ўзбекистон Республикасининг бож
-
хона чегараси орқали товарлар ва транспорт воситаларини 
олиб ўтиш, бож тўловларини ундириш, божхона расмийла
-
штируви, божхона назоратини амалга ошириш тартиби ва
шартларидан ҳамда божхона сиёсатини амалга оширишнинг 
бошқа воситаларидан иборатдир. Божхона ишининг тарки
-

---

50
бий қисмларига тариф бошқаруви, валюта назорати, божхона 
таъминоти, божхона статистикаси ва ташқи иқтисодий фао
-
лият товар номенклатурасини олиб бориш, контрабанда ва 
божхона иши соҳасидаги бошқа қонунбузарликларга қарши 
курашиш, божхона қонунчилигини бузиш ишларини кўриб 
чиқиш кабилар киради.
Божхона йиғими – молларни божхона омборида 
сақланганлиги, божхона ҳужжатларининг расмийлаштирил-
ганлиги ва унинг бир неча нусхада тайёрлаб берилганлиги 
учун ундириладиган пул йиғимлари.
Божхона сиёсати – давлат ташқи савдо фаолиятининг 
бир қисми бўлиб, товарларни экспорт ва импорт қилишнинг 
шарт-шароитлари, ҳажми ва таркибини тартибга солиб 
туради. Божхона сиёсатининг моҳияти божхона – тариф 
қонунчилигида, божхона иттифоқлари ва конвенцияла
-
ри, эркин зоналар, тариф блокадалари ва бошқаларни таш
-
кил этишда намоён бўлади. 
Божхона сиёсати
– бу божхо
-
на иши соҳасида рўй бераётган ўзгаришларни босқичма–
босқич амалга оширишга ёрдам берувчи ва давлатнинг 
иқтисодий (ички ва ташқи) манфаатларини ҳимоя қилишга 
хизмат қилувчи қонунчилик, ижрочилик ва назорат қилиш 
характеридаги чора-тадбирлар тизимидир. Божхона сиёса
-
тининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборатдир: 1) 
ташқи савдонинг ривожланишига кўмак бериш; 2) давлат
-
нинг иқтисодий ўсишини тезлаштириш; 3) Халқаро меҳнат 
тақсимотида қатнашишдан фойда олиш; 4) мамлакат савдо 
ва тўлов балансининг ижобий сальдосини таъминлаш; 5) 
давлат бюджети даромадларини ўстириш; 6) хорижий дав
-
латлар ва улар иттифоқларининг дискриминацион акцияла
-
рига қарши ҳаракат олиб бориш; 7) давлатнинг савдо – сиё
-
сий позициясини мустаҳкамлаш; 8) корхоналар, ташкилот
-
лар ва тадбиркорларнинг ташқи бозорга чиқишини таъмин
-
лаш; 9) миллий иқтисодиётнинг таркибий қайта қурилишига 
кўмак бериш; 10) мамлакат халқ хўжалигининг жаҳон 
иқтисодиётига интеграциялашувини чуқурлаштириш; 11) 
бозор фаолиятига шарт-шароит яратиш.

---

51