Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Инқирозга қарши мўлжалланган чоралар дастури – 
Ўзбекистон Республикаси ҳукумати томонидан 2009–2012 
йилларга мўлжалланиб инқирозга қарши ишлаб чиқилган 
чоралар дастури бўлиб, мазкур дастурда талаб ва таклифни 
рағбатлантиришга йўналтирилган бир қатор молиявий им
-
тиёзлар ва барқарор иқтисодий ўсиш суръатларини таъмин
-
ловчи чора-табдирлар мажмуи ўз аксини топган. Инқирозга 
қарши чоралар дастурида – белгиланган комплекс чо
-
ра-тадбирлар қуйидаги бешта асосий вазифани ҳал этиш
-
га қаратилди: 
Биринчидан
– корхоналарни модернизация 
қилиш, техник ва технологик қайта жиҳозлашни янада жа
-
даллаштириш, замонавий, мослашувчан технологияларни 
кенг жорий этиш. Бу вазифа авваламбор, иқтисодиётнинг 
асосий 
тармоқлари, 
экспортга 
йўналтирилган 
ва 
маҳаллийлаштириладиган ишлаб чиқариш қувватларига те
-
гишлидир. 
Иккинчидан
– жорий конъюнктура кескин ёмон
-
лашиб бораётган ҳозирги шароитда экспортга маҳсулот 
чиқарадиган корхоналарнинг ташқи бозорларда рақобатдош 
бўлишини қўллаб-қувватлаш бўйича конкрет чора-тадбир
-
ларни амалга ошириш ва экспортни рағбатлантириш учун 
қўшимча омиллар яратиш, хусусан: а) айланма маблағларини 
тўлдириш учун корхоналарга Марказий банк қайта молия
-
лаш ставкасининг 70 фоизидан ортиқ бўлмаган ставкалар
-
да 12 ойгача бўлган муддатга имтиёзли кредитлар бериш; 
б) тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга ихтисослашган, хори
-
жий инвестиция иштирокида ташкил этилган корхоналарни 
бюджетга барча турдаги солиқ ва тўловлардан – қўшимча 
қиймат солиғи бундан мустасно – озод қилиш муддати
-
ни 2012 йилгача узайтириш; в) банклар кредитлари бўйи
-

---

151
ча тўлов муддати ўтган ва жорий қарзлар миқдорини қайта 
кўриб чиқиш, бюджетга тўланадиган тўловларнинг пеня
-
сидан кечиш ва бошқа муҳим имтиёз ва преференциялар 
бериш. 
Учинчидан 
– қатъий тежамкорлик тизимини жорий 
этиш, ишлаб чиқариш харажатлари ва маҳсулот таннархи
-
ни камайтиришни рағбатлантириш ҳисобидан корхоналар
-
нинг рақобатдошлигини ошириш. Шу мақсадда 2008 йили 
хўжалик юритувчи субъектларнинг иқтисодиётимиздаги
етакчи тармоқ ва соҳаларда маҳсулот таннархини камида 20 
фоиз туширишга қаратилган чора-тадбирларни амалга оши
-
риш борасидаги таклифлари маъқулланди. Шу билан бирга, 
Инқирозга қарши чоралар дастурида 2009 йилда барча тур
-
даги энергия манбаларни ва коммунал хизматларнинг асо
-
сий турлари бўйича нархларнинг кўтарилишини чеклаш, 
яъни уларни 6-8 фоиздан оширмаслик механизми ишлаб 
чиқилган. 
Тўртинчидан –
электроэнергетика тизимини мо
-
дернизация қилиш, энергия истеъмолини камайтириш ва 
энергия тежашнинг самарали тизимини жорий этиш чора
-
ларини амалга ошириш. 
Бешинчидан
– жаҳон бозорида та
-
лаб пасайиб бораётган бир шароитда, ички бозорда талабни 
рағбатлантириш орқали маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни 
қуллаб-қувватлаш иқтисодий ўсишнинг юқори суръатларини 
сақлаб қолишда ғоят муҳим аҳамиятга эга.