Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта

Жамият ривожланиши тўғрисида мавжуд бўлган анъанавий 
қараш ўзгарди. Уни қуйидаги йўналишларда кўриш мумкин 

---

20 
“моддийлик” нуқтаи назаридан тушунишга олиб келди. Маънавий омилнинг 
роли эса ҳисобга олинмади. Жамият ривожланишига формацион қараш ғояси 
уни бир чизиқли тушунишга асосланади. Тараққиёт моделлининг ҳилма-
хиллигига асосланади. Ислом Каримов асарларида жамият ривожланишини 
формацион қарашнинг чекланганлиги “бундан кейин капитализм ҳам йўқ 
социализм ҳам йўқ” деган фикрлари орқали унинг моҳиятини аниқ тасаввур 
этиш мумкин. Шунингдек жамият ривожланишини инсон омилига ҳам 
боғлиқлиги бу асосан инсон онги ва тафаккуридаги ўзгаришлар орқали 
илмий асослаб берилганки, жамият ривожланиши қонунларини тўғри 
тушунишга илмий-назарий жиҳатдан ёрдам беради. 
Республикамиз Биринчи Президенти Ўзбекистоннинг туб ўзгаришига 
бағишланган концептуал ғоялар қаторида халқимиз ва жамиятимизнинг 
ўзига хос хусусиятлари ҳисобга олинишининг асослаб берилганлиги бўлди. 
У шундай таъкидлайди “Мавжуд ижтимоий-иқтисодий муаммоларнинг 
кескинлиги, уларнинг ўзига хос хусусияти бу муаммоларни хал этишга 
алоҳида ёндошувни тақазо этади. Турмуш шароити ва тарзининг миллий 
хусусиятлари Шарқ маънавиятига мансублик ҳам шуни талаб этади”. Айни 
пайтда у ана шу ўзига хос қуйидаги хусусиятларни аниқ кўрсатиб берган
1
: 
1.2.
Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти И.А.Каримов 
асарларида жамият ривожига доир янгича назарий-концептуал ғоялар 
ва унинг асосий кўринишлари
 
Жамият ривожланиши тўғрисидаги янгича илмий-назарий ғояларнинг 
ўзгариши ижтимоий ҳаёт соҳаларини тубдан ўзгартириш билан боғлиқ. Бу 
И.Каримов асарларида “Ўзбекистонни мустақил тараққиёт йўлидан 
ривожланиши” ҳамда “ўзимизга хос ва мос тараққиёт йўлидан борамиз” ва 
“ўз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз” ғоя ва мақсадларида орқали 
аниқ ифодасини топади. Ва жамият ривожланиши бунинг учун муайян ўтиш 
даври ва тараққиёт босқичларини босиб ўтиш зарурлиги, моҳияти асослаб 
1
Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. – Т.: Ўзбекистон, - 1999, 10-15 бетлар. 

---

21 
берилади. Жамият ижтимоий ҳаёти соҳаларидаги туб ўзгаришлар деганда 
унинг иқтисодий, ижтимоий, сиёсий, маънавий-маърифий ғоявий асосларини 
тубдан ўзгартириш ва янгича асосга (негизга) ўтказилишини англатади.
Натижада мустақиллик туфайли жамият ижтимоий ҳаёти соҳалари 
тубдан ўзгарди. Унинг ҳуқуқий асосини Ўзбекистон Республикасининг 
Конституциясида кўрамиз. Унга кўра “Ўзбекистон Республикасида