Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

Симметрик оқимли шифрлаш алгоритмлари
. 
Оқимли шифрлашда 
эса шифрлаш бирлиги бир бит ѐки бир байт бўлади. Натижа одатда ундан 
олдин ўтган шифр оқимига боғлиқ бўлади. Бундай шифрлаш схемаси 
маълумотлар оқимини узатиш тизимларида қўлланилади, яъни бунда 
маълумотни узатиш ихтиѐрий вақтда бошланиши ва тугатилиши мумкин. 
2.13-расм. Оқимли шифрлаш тизими 
Агар шифрлаш жараѐни очиқ маълумотни ифодаловчи элементар 
(масалан: бит, ярим байт, беш бит, байт) белгиларни шифрмаълумотни 
ифодаловчи элементар белгиларга акслантириш асосида амалга оширилса, 
бундай шифрлаш алгоритми узлуксиз (оқимли) шифрлаш синфтуркумига 
киради. Ушбу тоифадаги шифрлаш алгоритмларининг умумий схемаси 
Маълумотнинг иккилик кўриниши
М=010010101010101100111010110101101011010101001
01010101010101010010
К=0101011010111111101111111110111111111111111111111
10101010101010101001
Калитнинг иккилик кўриниши
ХОR амали
Шифрматннинг иккилик кўриниши
С=00011100000101001000010100111001010010101011
010101111111111
Очиқ матн 
узунлиги
Калит
узунлиг

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
37 
қуйидагича (2.13-расм).
1
Оқимли шифрлаш алгоритмлари олдин оммабоп саналган ва кичик 
имкониятга эга қурилмаларда хос бўлган. Оқимли шифрлаш алгоритмлари 
маълумот узунлигига тенг бўлган калит кетма-кетлигидан фойдаланганлиги 
сабабли ва ҳозирда компьютер техникаси имкониятини ортиши натижасида 
оқимли шифрлаш алгоритмлари ўрнини блокли шифрлаш алгоритмлари 
эгалламоқда. 
Оқимли шифрлаш алгоритмларига мобил алоқа воситалари алоқа 
стандарти GSM (Global System for Mobile Communications) протоколида 
фойдаланилган А5 силжитиш регисторларига асосланган оқимли шифрлаш 
алгоритми, симсиз алоқа воситалариларида мавжуд WEP протоколида 
фойдаланилган RC4 оқимли шифрлаш алгоритмларини мисол қилиб 
олишимиз мумкин.