Лах.им утиш гехнологияси узлуксиз ски даврий булиши мумкин.
Агар
бир неча лах,им утиш жараёнларини бир вактда, параллел
бажаришга им кон берадигаи, яъни забойдан тог жинсларини ажратиб
олиш жараёни гухтовсиз олиб борилса, бундай технология узлуксиз
дейилади. Бу технологияга комбайн билан лах.им утиш мисол була
олади.
Лах,им утишнинг асосий жараёнлари
к а т ъ и й
кстма кетликда
бажарилиб, улар
даврий равишда кдйтариб турса, бундай технология
даврий дейилади. Бургулаб-портлатиш асосида лах,им утиш даврий
усулга мисол булади.
Маьлум вакт бирлигида лах,им забойнинг белгиланган масофага
сурилишини таъминлашда маълум тартибда бажариладигаи лах,им
утиш жараёнлари мажмуи лах,им утиш
даврийлиги деб аталади ва
унга сарфланган вакт давр (цикл) давомийлиги дейилади.
Тог лахимлари кдттик, юмшоц, бир таркибли, куп таркибли
жинслар ёки фойдали казилма ёткизикдари орасидан утилиши
мумкин.
Мустахкам
ва
уртача
муста^камликка
зга
булган
тог
жинсларидан лах,им утишда бургулаб-портлатиш ишлари кенг
кулланилиши ю кори да таъкидлаб утилди. Illy усул хакида багафсил
тухтаб утамиз.
Тог лах,имларини бургулаб-портлатиш усулида утиш куйидаги
жараёнларнинг кетма-кетлигида ёки уларнинг
айримларини параллел
бажариш асосида амалга оширилади. Улар куйидаги ишлардан
иборат:
-шпур бургулаш;
-уларни портловчи моддапар билан у клан; ва портлатиш;
-лах,им забойини шамоллатиш;
-майдаланган тог жинсларини транспорт воситасига юклаш ва
ташиш;
-вактинча ва доимий мустах^амлагичларни урнатиш;
- ёрдамчи ишларни бажариш.
Тог ла^имларини бур»улаб-портлатиш усулида утишда шпур
бургулаш жараёни знг мех,нат талаб жараён \исобланади ва ла.\им
утиш даврининг учдан бир кисмини ташкил килади.
Тог ла^имлари утишда портлатиш ишларининг самарадорлиги,
асосан, шпурларнинг забойда жойлашиш хусусиятига боглик,-
Шпурлар бургулангандан сунг, тасдикданган
портлатиш ишлари
паспорти буйича уларни уцлашга киришилади. Шу билан бир каторда
16
техника хавфсизлиги коидалари буйича мустах,камлагичнинг холати,
шамоллатиш воситаларининг ишлаши ва тицин материалшшнг
мавжудлиги текширилади.
Портлатиш натижасида маълум хажмдаги тог жинси массиви
парчапаниб,
парчаланган жинслар ёйилмаси ва забойда портлаш
натижасида зах.арли газлар х,осил булади. Шу сабабли, шпурлар
нортлатилганидан суиг утиластган
лахим забойини шамоллатиш
зарурати тугилади. Ла\им забойига ишчилар киришига факат
шамоллатиш тугагандан сунггина рухсат берилади. Лах,имларни утиш
даврида шамоллатиш вентиляторлар ёрдамида бажаршшши мумкин.
II 1амоллатишнинг куйидаги турлари мавжуд:
Умумшахта х,аво окими оркдли лах,им забойларинч шамоллатиш
([закал бмр-бирига як;ин кушалок; лах,имларни утишда ёки *иск;а
лах,нмларни утишда куллапилади. Бунда хаво окими забойга
тусиклар, шамоллатиш эшиклари ва бошка восигалар ёрдамида
йуналтирилади. Боши берк узун лах^шлар забойларини ладим огзига
я кин урнатилган махдшшй шамоллатиш вентилаторлари ёрдамида
шамоллатилади. Бунда пуфлаш, суриб олиш ва аралаш шамоллатиш
усулларидан фойдаланилади (5-расм).
Do'stlaringiz bilan baham: