|
Ulanish va almashtirish sxemalari TT vektorli diagramma va xatoliklarining turlari;
Magnitlovchi tokning TT ikkilamchi chulg‟am tokiga ta'sir qilish vektor diagrammasi 3-rasmda ko‟rsatilgan, bu almashtirish sxemasiga asoslangan (1,b rasmga qarang).
Almashtirish sxemada TT ning birlamchi va ikkilamchi chulg‟amlari orasidagi magnit bog‟lanish elektr bilan almashtiriladi va birlamchi tomonning barcha qiymatlari ikkilamchi qismiga aylanishi kamayadi:
I1' =I1/КI va I'mag.= Imag./kI.
Diagrammani qurishda I2 ikkilamchi tok vektori boshlang'ich sifatida olinadi, keyin ikkilamchi chulg‟amning chiqishidagi kuchlanish vektorlari quriladi:
U2 va E2.
Ikkilamchi kuchlanish vektori U2 yuklama qarshiligidagi kuchlanish pasayishiga teng: Zy = Ry + jXy, ya'ni U2 = = I2 (Ry + jXy). U2 I2 dan φy burchakga oldinda. TT ikkilamchi EYUK E2 vektori kuchlanishning geometrik yig'indisiga teng va Z2 = R2 + jX2, ya'ni E2 = U2 + I2 (R2 + jX2), yoki U2 ni Zy kuchlanishining pasayishi bilan ifoda etadi.
E2 = I2 (R2 + Ry) + jI2 (X2 + Xy) = I2 (Z2 + Zy) (5.4)
EYUK E2 I2 dan α burchakka oldinda.
Almashtirish sxemasida tok va EYUK larning umumiy qabul qilingan yo'nalishlarini hisobga olgan holda, hosil bo'lgan magnit oqimi Фt, u hosil qilgan EYUK E2 dan 90 ° orqada qolishi ko'rsatilgan. Фt oqimini keltirib chiqaradigan magnitlovchi tok I'mag., po‟lat o‟zakni qizishidagi aktiv yo'qotishlar tufayli γ burchakga oldinda. I'1 keltirilgan birlamchi tok I2 ikkilamchi tok va magnitlovchi tok I'mag. larning vektorlarining yig'indisi sifatida topiladi.
Vektorli diagramma ko‟rsatilgandek, I'mag. tufayli I2 ikkilamchi tok I‟1 = I1 / K1 keltirilgan birlamchi tokdan kamroq ekanligini aniq ko'rsatib turibdi; ΔI va unga nisbatan fazoda δ burchakka siljigan.
Rele himoyani ishlashini ko'rib chiqishda TT xatoliklarining uch turi hisobga olinadi: tok bo‟yicha fi, jami ε, burchak bo‟yicha δ.
Tok bo‟yicha xatlik ΔI qiymati bilan aniqlanadi (4-rasmda AD qismi). Bu I'1 - I2 arifmetik farqga teng va haqiqiy I2 nominal tok I2 = I1 / KI ga teng emasligini ko'rsatadi.
Burchak bo‟yicha xatolik δ burchagi bilan tavsiflanadi, bu I2 tokning keltirilgan birlamchi tok I‟1 ga nisbatan fazadan tashqariga chiqishini ko'rsatadi (ya'ni ideal ikkinchi chulg‟am I2 va real birlamchi tok).
Umumiy xatolik ε Imag. vektorining moduli (absolyut qiymati) bilan aniqlanadi (4-rasmda AC segmenti). Bu xatolik I'1 vektorlarining ta'sirchan qiymatlarining geometrik farqiga teng, ikkilamchi tomon keltirilgan va I2d: |I'mag.| = | I'1 - I2d |.
ABC uchburchagini ko'rib chiqish natijasida (3-rasm) shuni ko'rsatadiki, umumiy xatolik (ε = Imag.) tok bo‟yicha fi = ΔI va δ burchak bo„yicha xatoliklarni aniqlaydi va tavsiflaydi. Δ burchak juda kichik, shuning uchun biz AB segmentiga ΔI teng deb taxmin qilishimiz mumkin. DC yoyi bilan radian o'lchovidagi δ burchak BC segmentga tengdir.
ε > fi. Yuklama ko'tarish burchagiga qarab φy ning oshishi bilan (I2 tok va U2 kuchlanish o'rtasidagi burchak) ΔI ko'payadi va δ burchak kamayadi. α + γ = 90° da I2 vektor I21(1) vektor bilan fazada bir-biriga to'g'ri keladi, so'ngra xatolik ∆I maksimal qiymatiga yetadi. Bunday holda, fi ε ga teng bo'ladi, burchak bo‟yicha xatolik esa minimal bo'ladi (δ = 0).
Tok bo‟yicha xatolik ΔI (fi) va umumiy xatolik ε=|Imag.| ushbu xatoliklarning samarali qiymatlarining keltirilgan birlamchi tokining samarali qiymatiga nisbati sifatida nisbiy birliklarda yoki foizlarda ifodalanadi. Nisbiy tok xatoligi
(5.5)
Nisbiy umumiy xatolik
(5.6)
Agar ikkilamchi tok sinusoidal bo'lmasa, u holda magnitlovchi tok haqiqiy va hisobiy toklarning i2 oniy qiymatlari o'rtasidagi farqning o'rtacha kvadratik qiymati sifatida ifodalanadi:
Keyin
(5.7)
bu yerda, KI – TT nominal transformatsiya koeffitsiyenti.
Burchak bo‟yicha gradus va daqiqalarda ifodalanadi. Agar I2, 4-rasmda ko'rsatilganidek, I'1 dan oldin bo'lsa ijobiy hisoblanadi. Nisbiy xatoliklar ε, fi va δ Imag. magnitlangan oqimining oshishi bilan ortadi. Releli himoyani ta‟minlab beradigan tok transformatorlarining aniqligiga talablar. Releli himoyani ta‟minlab beradigan tok transformatorlari qisqa tutashuv toklarining qiymatlarida ma'lum bir aniqlik bilan ishlashi kerak. Ushbu toklar, odatda, I1nom TT tokidan yuqori, shuning uchun TT ning aniq ishlashi uchun I1> I1mag. birlamchi toklari bilan ta'minlanishi kerak.
Amaliyot tajribasi va nazariy tahlilga asoslanib, ko'pchilik releli himoya vositalarining to'g'ri ishlashini ta'minlash uchun TT ikkilamchi tokining qiymatida xatolik 10% dan oshmasligi va δ burchak bo‟yicha 7° bo'lishi kerak.
Aniqlik sinf. Sanoat qurilmalari uchun 0,5 darajadagi aniqlik sinflarining TT lari ishlab chiqariladi; 1; 3; besh; 10 va R. Har bir aniqlik sinfi GOST 7746-68 tomonidan o'rnatilgan ma'lum bir xatolik ΔI va burchak δ bilan tavsiflanadi. Ushbu xatoliklar 1-jadvalda keltirilgan. Ular faqat 0,1 dan 1,2 nominal oralig'ida, ya'ni o'lchash asboblari tomonidan boshqariladigan yuklama toklari diapazonida birlamchi toklarda ta'minlanadi.
5.1-jadval
Aniqlik sinfi
|
ГОСТ bo‟yicha xatoliklar chegarasi
|
Nomonal tok bo‟yicha xatoliklar chesgarasi ε, %
|
Tok bo‟yicha, %
|
Brucahk bo‟yicha, мин
|
0,5
|
±0,5
|
±30
|
-
|
1
|
±1
|
±60
|
-
|
3
|
±3
|
-
|
–”–
|
5R
|
±1
|
±60
|
–”–
|
10R
|
±1
|
-
|
–”–
|
Releli himoya qilish uchun 10R ε≤10% sinfidagi TT lar nominal chegaralangan ko'paytmali (K10) va TT 5R aniqlik darajasida, kafolatlangan xato bilan kafolatlangan xatolik bilan ε = 5% birlamchi tokning bir xil ko'payishida ishlab chiqariladi.
R aniqlik sinfi tok transformatorlari rele himoyasi uchun mo'ljallangan va shuning uchun nominal oqimlarda ularning xatoliklari standartlashtirilmagan. TT ning sinfi bilan mos keladigan xatolik bilan ishlashi, ikkilamchi chulg‟am yuklamasi belgilangan darajadan oshmasa, ta'minlanadi. Test savollari:
Do'stlaringiz bilan baham: | 
