O‘lchash vositalari, ularning turlari va asosiy metrologik xarakteristikalari

O‘lchash vositalarining xatoligi ifodalanish usuliga ko‘ra absolut, nisbiy va keltirilgan xatoliklarga bo‘linadi.

O‘lchanayotgan kattalikning o‘lchash asbobida o‘lchangan qiymati x_o‘l bilan shu kattalikning namuna asbob yordamida aniqlangan haqiqiy qiymati x_h orasidagi farq o‘lchash asbobining absolut xatoligi deb ataladi va quyida-gicha hisoblanadi:

O‘lchash asbobining absolut xatoligi o‘lchanayotgan kattalik birligida ifodalanadi. Absolut xatolikning teskari ishorasi bilan olingan qiymati tuzatma deb ataladi. Absolut xatolik o‘lchash aniqligini yetarli darajada baholay olmaydi. Haqiqatan ham absolut xatolikka ega bo‘lgan 5 A va 1 A li ampermetrlar har xil aniqliklarga ega. O‘lchash aniqligi to‘g‘risida to‘laroq ma’lumotni nisbiy xatolik tushunchasi beradi.

Absolut xatolikni o‘lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymati ga nisbati nisbiy xatolik deb ataladi va  harfi bilan belgilanadi:

.

Ammo nisbiy xatolik o‘lchash asboblari aniqligini o‘lchash diapazonining faqat berilgan nuqtasidagina baholaydi. O‘lchash asbobining butun ishchi diapazoni bo‘yicha aniqligini baholash uchun esa keltirilgan xatolik tushunchasidan foydalaniladi. Keltirilgan xatolik  harfi bilan belgilanadi va absolut xatolikni o‘lchanayotgan kattalikning normallashtirilgan qiymati x_n ga nisbati bilan aniqlanadi: