«O‘lchash usullari va vositalari» fanidan 1- amaliy mashg‘ulоt

Metrologiyaning buyuk asoschilaridan bo’lmish I.Mendeleev metrologiya yo’nalishida shunday iboralarni kiritgan edi: «Fanning shu vaqtdan boshlab rivojlanishi, asosan o’lchashdan boshlandi».

Ingliz metrologiyasining asoschilaridan biri bo’lmish J. Tomson ham bu sohada o’zining ta’rifini bergan ekan: «Har bir narsa shu darajada aniqki, uni qanday yo’l bilan yaratishdan qat’iy nazar».

Barcha sanoat tarmoqlari-to’qimachilik va yengil sanoatidan to og’ir mashinasozlik, yadro energetikasigacha, xuddi texnologik jarayonni o’rganishdek, ularni boshqarish va tekshirish, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning tuzilishi va sifati ham keng miqdorda yoyilgan o’lchash tizimlarisiz bo’lishi mumkin emas.

Barcha sanoat tarmoqlari-to’qimachilik va yengil sanoatidan to og’ir mashinasozlik, yadro energetikasigacha, xuddi texnologik jarayonni o’rganishdek, ularni boshqarish va tekshirish, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning tuzilishi va sifati ham keng miqdorda yoyilgan o’lchash tizimlarisiz bo’lishi mumkin emas.

Hozirgi vaqtda tezlik bilan ilmiy-texnik taraqqiyotning o’sishi va standartlashtirishning o’rni, asosiy zanjiri bo’lmish texnik jihatdan boshqarish tizimi va ilmiy bosqichda barcha mahsulotning sifati loyihalangan, ularning tuzilish xossalari katta ahamiyat kasb etadi.

Standartlashtirishni hayotda aktiv vosita sifatida umumdavlat texnik siyosatidan o’tkazish, mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish vositasi, issiqlik va energiyaga tayangan holda, yangi resurslarni ehtiyot qilish fan va texnikada yutuqlarga olib kelishi mumkin. Respublikamizda standartlashtirish tashkiliy va moddiylikka tayangan holda, umumdavlat qonun kuchi yordamida amalga oshiriladi. Keyingi vaqtlarda O’zbekiston Respublikasi standartlashtirish qo’mitasida talpinish ro’y bermoqda.

Metrologik xizmatning davlat idoralari, Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va shaharlarning standartlashtirish, metrologiya, sertifikatlashtirish markazlari O’zstandart Agentligi tasdiqlangan Nizomga muvofiq o’lchashlar birligini ta’minlash bo’yicha muvofiqlashtirish ishlarini, O’zDst 8.002 bo’yicha davlat metrologik tekshiruv va nazoratiga tegishli doirasida biriktirilgan hududida metrologik tekshiruv va nazoratni amalga oshiradilar.