O‘lchash o’zgartirishlari va o’zgartkichlar texnologik o’lchashlarning mohiyatini texnik jihatdan qisqacha quyidagicha ifodalash mumkin: «Nima, qanday qilib va nima bilan o‘lchanadi?»

o’lchash o‘zgartkichi deb ataladi. Inson o ‘zining sezgi organlari bilan o’lchash o‘zgartkichi signallarini qabul qila olmaydi. o’zgartiriladigan fizik kattalik — kirish kattaligi, uning o‘zgartirilgani esa chiqish kattaligi deyiladi. Kirish va chiqish kattaliklari orasidagi bo’lgan ishni o‘zgartkich funksiyasi qaror toptiradi. O’lchash o‘zgartkichlari o’lchash asboblarining, turli o’lchash tizimlarining, biror jarayonlarni avtomatik nazorat qilish yoki boshqarish tizimlarining tarkibiy qismi hisoblanadi. O’lchanayotgan kattalik berilgan o’lchash o‘zgartkichi birlamchi o’zgartkich deyiladi. Birlamchi o’lchash o‘zgartkichlari, ko‘pincha, datchik deb yuritiladi. Uning bevosita o’lchanayotgan fizik kattalik ta ’siridagi qismi sezgir element deyiladi. Masalan, termoelektrik termometrda termopara, manometrik termometrda termoballon ana shunday elementlardir. Oichash asboblari va o ‘zgartkichlari o’lchanayotgan kattalikning turiga qarab, tegishli nomlarga ega bo’ladi, masalan, termometrlar, manometrlar, difmanometrlar, sarf o’lchagichlar, sath o’lchagichlar, gaz analizatorlari, konsentratomerlar, nam o’lchagichlar va hokazo.
Kuch o`zgartirgichlar. Ular asosan o`zgaruvchan tokni o`zgarmas tokka aylantirish, o`zgarmas tokni o`zgaruvchan tokka o`zgartirish (inventorlash) hamda chastota o`zgargichi uchun ishlatiladi. Quyidagi sxema (2-rasm) uch fazali o`zgaruvchan tokni o`zgarmas tokka aylantiradigan o`zgartirgich sxemasi ko`rsatilgan.

2-rasm. Uch fazali o`zgaruvchan tokni o`zgarmas tokka aylantirish sxemasi.