Oila psixologiyasi

Avlodlar soni yoki tegishli tuzilishi. Oilaning nisbiy tuzilishiga asosan oilalarning quyidagi turlari farqlanadi:

1. Nuklear ("nucleus" - yadro): a) bunday oila er va xotindan iborat bo‘lishi va farzandsiz bo‘lishi mumkin; b) istagancha bolalarni o‘z ichiga olishi mumkin.

2. Kengaytirilgan oila-bolalar bilan turmush qurgan er-xotin va erning yoki xotinning qarindoshlaridan biri.

3. Ko‘p avlodli (yoki murakkab) oila - ko‘p avlodli oila. Ba’zi tadqiqotchilar "ko‘p avlodli "oilaga nisbatan" kengaytirilgan " atamasini qo‘llaydilar.

4. Bolalar soniga asosan ushbu mezonni hisobga olgan holda oilalarning quyidagi turlari farqlanadi: – bolasiz; - yakka bolali; - kichik (ikki bola); - katta (uch bola yoki undan ortiq).

5. Ota-onaning borligi. Bu mezonga ko‘ra oilalarning quyidagi turlari hisoblanadi: a) to‘liq; b) to‘liqsiz (ona, ota, yetim, nikohdan tashqari, ajrashgan); funksional jihatdan to‘liqsiz (kasbiy yoki boshqa sabablar oila uchun er-xotinlar uchun oz vaqt qoldiradi); g) to‘liqsiz kengaytirilgan (qarindoshlar to‘liqsiz oilada yashaydi).

6. Ijtimoiy rol mezonlariga ko‘ra quyidagilar farqlanadi: a) an’anaviy oila: - barcha oila a’zolariga ularning oilaviy roliga qarab aniq belgilangan talablar; - munosabatlarning asosini hokimiyatga hurmat –yosh oila a’zolarining o‘z katta vakillariga majburiy bo‘ysunishi; - ta’sir yuqoridan pastga qarab amalga oshiriladi. b) bola markazli- markaziy o‘rinni bola egallagan oila. Bola ota-onaga nisbatan muayyan kuchga ega, ota-onani ma’lum darajada nazorat qila oladi. Agar "bola uchun hamma narsa" g‘oyasi aniq ifodalansa, bolada "oila butunligi" roli bo‘lishi mumkin.