Oila pеdagogikasi

23.Oilada bolalarni to’g’ri tarbiyalashning asosiy shartlari
Ota-onalar o‘z bolalaridan qanday kishilar tarbiyalab yetishtirishlarini, unda qanday fazilatlar hosil qilishlarini aniq tasawur qilishlari kerak. Bolani to‘g‘ri tarbiyalash uchun uni yaxshi bilish va tushunish kerak, buning uchun esa pedagogik bilimlar zarur bo‘ladi. Ular ota-onalaming bola xulqini to‘g‘ri tahlil qilishga, uning tarbiyasi uchun to‘g‘ri yo‘lni tanlashga yordam beradi. Ota-onalar bola tarbiyasida pedagoglik odobiga rioya qilishlari zarur. Pedagoglik odobi nima o‘zi? bolaga bo‘ladigan munosabatda me’yorga rioya qilish, ya’ni bolaning ongiga, qalbiga, shaxsiga ta’sir etadigan tarbiyaviy choralami uning yosh xususiyatlarini, imkoniyatlarini hisobga olib mavjud sharoitga qarab tanlay bilishdir. Pedagoglik odobi-bolani tarbiyalashdagi mohirlik bo‘lib, bunda tarbiyachilami o‘rgatgandek ota-onalami ham o‘rgatish kerak. Ota-onalar o‘z xulqi, fe’l-atvorini tashkil eta bilishlari, bolaning qalbida, ongida nima kechayotganini seza olishlari, shunga qarab muomila qila bilishlari lozim. Shu bilan bir qatorda bolalarga talabchan munosabatda bo‘lishlari, ularda iroda, ong, xulqni, o‘z xatti-harakati boshqalar oldida javob bera olishni tarbiyalashlari kerak. Oilani turmush madaniyati, oila a’zolarining bir-biriga munosabati va butun oilaviy hayotni to‘g‘ri tashkil etishni o‘z ichiga oladi. Bunday batartib oilalarda taibiyalanayotgan bolalar sekin asta kattalaming hayot tajribalaiini egallab boradilar. Bola bilan dildan, beg‘araz suhbatlashish, bolani ota-onalarga yaqinlashtiradi, ular o‘rtasida mehr oqibat kuchayadiBolaning tarbiyasiga oiladagi tashqi shart-sharoit: uyning jihozlanishi, gigienik, umumiy madaniyat va estetilc didga javob berish ham ta’sir etadi. Bolaning normal rivojlanishi uchun har bir oilada zarur shart-sharoit: bolaning o'ynashi va shug‘ullanishi uchun alohida joy bo‘lishi kerak. Bolalar uyda saramjom-sarishta bo‘lishlari, uy jihozlari va o‘z anjomlarini ehtiyot qilishlari zarur (o'yinchoqlar, kiyimlar va o‘rin jihozlari). Ota-onalar bolalaming fe’l - atvorini yaxshi bilishlari ularda bola tarbiyasi uchun javobgarlikni oshiradi. Ular bolaga bir xil talab qo‘yadilar va ta’lim taibiya-ishini izchillik bilan amalga oshiradilarOta-onalami ilk yoshi bolalar filologiya va psixologiyasini bilishlari bolani sog‘lig‘ini saqlashga g‘amho‘rlik qilish uni harakatlarini madaniy gigienik malakalarini rivojlantirish nutqi, muomila faoliyatini o‘stirishga yordam beradi. Bolalarda mutaqillikni o‘stirish ulami qiyinchiliklami yengishga o'rgatish undagi irodani mustahkamlash muhim ahamiyat kasb etadiBolalarga qo‘yiladigan talablarda birlik bo‘lishi umumpedagogik prinsip hisoblanadi, maktabda ham, oilada ham bu prinsipga amal qilinishi lozim. Oilada bolalami tarbiyalashda quyidagi shartlarga rioya qilinishi zarur:
a) bolalar tarbiyasi uchun javobgarlikni his qilish;
b) pedagogik bilimlardan xabardor bo‘lish;
d) bolaga bo‘lgan mehr-muhabbatni unga talabchanlik qilish bilan qo‘shib olib borish.