Oila pedagogikasi

ota-ona shu
o‘g‘lim yoki qizimga buyurgunimcha o‘zim 
bajarganim ma’quldir, farzand qilishi zarur bo‘lgan yumush- 
lami ham o‘zlari 
bajaradilar, natijada, bunday farzandlar 
ota-onani qadrlamaydigan, ishyoqmas, hayot qiyinchiliklariga 
bardoshsiz, oila yuritishga tayyor emas, og‘imi ustidan yen- 
gilni ostidan yuradigan mehnatni sevmaydigan bo‘lib o‘sa- 
dilar. Natijada, uddaburon farzand bilan hech narsa qo‘lidan 
keladigan farzand, ota-ona, farzandlar, qanona-qanota, qayin 
uka-singil, opa, aka va kelin o‘rtasida niz;o paydo bo‘ladi. 
Darhaqiqat mehnat taqsimotida ham o'zgarishlar bo‘ladi.
Oilada mehnat madaniyatiga rioya etish uning sama- 
radorligini ta’minlovchi muhim omildir. Bolaga yoshligi- 
danoq 
mehnat madaniyatini o‘rgatib borish ishida tartib 
bo‘lishini talab qilish 
muhimdir. Ota-ona quyidagi oddiy 
lekin zaruriy narsalami boladan talab etmog‘i zarur: ishlayot- 
gan joyini yelim bilan iflos qilmaslik uchun qog‘oz to‘shab, 
yaxshisi maxsus taxtacha ishlat, ishing tamom bo‘lganidan 
keyin cho‘p xashlaringni yig‘ishtir. Yelimni barmog‘ing bilan 
emas maxsus cho‘p yoki mo‘yqalam bilan surka. Tikish 
ishlariga kirishishdan oldin qo'lingni yaxshilab yuv. Ovqat 
pishirishga yordam qilganingda yoki 
idish tovoq, pol 
yuvganda belinga fartuk tut, soching xalaqit bermasligi uchun 
boshinga maxsus qalpoqcha kiy yoki ro‘mol o‘ra; ishni 
tamom qilganingdan so‘ng mehnat qurollaringni tartib bilan 
yig‘ishtirish o‘rni o‘rniga qo‘y (chelak, bolg'a, arracl.alarni 
ma’lum bir joyga qo‘y); ip igna 
qaychi 
pichoq, qog‘oz 
lattalarni bir qutichaga solib qo‘y; ish kiyimlaringni ma’lum 
bir joyga osib qo‘y. Ishdan keyin yuz qo‘Ilaringni yuvib, art.
211

---

Bironta ish qilishga kirishar ekansan, albatta, ish davomida 
kerak bo‘ladigan narsalami oldindan tayyorlab qo‘y- Bu 
talablami bajarishda ota-onaning o‘zi ham bolaga namuna 
ko‘rsatishi kerak. Mehnat madaniyatini egallash, ish qurol- 
larini ma’lum joyda ma’lum tartibda saqlash saranjom boiish 
vaqtni tejash, ishni tez sifatli va ozoda bajarish uchun katta 
ahamiyat ekanini bolaga tushuntirish zarur. Xonadonning har 
bir a’zosi o‘z zimmasidagi rejali, to‘g‘ri tashkil etsa mehnat 
qurollaridan ehtiyotkorlik bilan foydalansa ro‘zg‘or buyum- 
larini avaylab asrasa vaqtdan unumli foydalanish malakasiga 
ega bo‘lsa ish o‘mini saranjon-sarishta saqlasa pala-par- 
tishlikga, isrofgarchilikga yo‘l qo‘ymasa, har bir yumushni 
did, qunt, sabr-matonat bilan amalga oshirsagina u mehnati 
natijalaridan huzur-halovat topadi. Halq maqollarida aytilga- 
nidek: «Mehnat rohatning poydevoridir», «Rohatning onasi- 
mehnat», «Halol mehnat-huzur-halovat», «Suvsiz hayot bo‘l- 
mas, mehnatsiz rohat», «Mehnatsiz rohat bo‘lmas, tashvish- 
siz ne’mat», «Halol mehnat — yaxshi odat, berur senga 
saodat». Oilaning har bir a’zosi zimmasidagi vazifa umumiy 
maqsadni ko‘zlab tashkil etilgan va uning natijalaridan 
barcha oila a’zolari bahramand bo‘lgan taqdirdagina unday 
mehnat foydali hisoblanadi.