Оила педагогикаси фанидан семинар материаллари



Download 259,5 Kb.
bet7/20
Sana04.04.2022
Hajmi259,5 Kb.
#527070
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   20
Bog'liq
Оила педагогикаси

2. Оила педагогикаси фанидаги муаммолар, изланишлар ва ёндошувлар

Ўзбекистон Шарқ мамлакатлари сирасига кирувчи давлатдир. Маълумки, Шарқда қадимдан оила муқаддас саналган. Унга бундай эъзозли муносабат бугунги кунда ҳам ўзгаргани йўқ.


“Оила - дейди мамлакатимиз раҳбари И.А.Каримов, - ҳаётнинг абадийлигини, авлодларнинг давомийлигини таъминлайдиган, муқаддас урф-одатларимизни сақлайдиган, шу билан бирга, келажак насллар қандай инсон бўлиб етишишига бевосита таъсир кўрсатадиган тарбия ўчоғи...”. Шу фикрнинг ўзиёқ оилани эъзозлаш, унинг қадр-қимматини юксакка кўтариш бизнинг онгимизга мустаҳкам жо бўлганлигининг ёрқин далилидир.
Мамлакатимиз аҳолисини тарбиялашда миллий истиқлол ғоясининг ўрни алоҳидадир. “Оила - мафкуравий табиянинг энг муҳим ижтимоий омилларидан биридир. Чунки оила – жамият негизи бўлиб, кўп асрлик мустаҳкам маънавий таянчларга эга. Миллий мафкурамизга хос бўлган илк тушунчалар, аввало, оила муҳитида сингади. Бу жараён боболар ўгити, ота ибрати, она меҳри орқали амалга ошади.
Оиладаги соғлом муҳит – соғлом мафкурани шакллантириш манбаидир. Жамиятда ҳар бир оиланинг мустаҳкамлиги, фаровонлиги, ўзаро ҳурмат ва аҳилликни таъминлаш – миллий мафкурада кўзда тутилган мақсадларни амалга оширишда таянч бўлади”.*
Бизнинг назаримизда, оила мухитида шахснинг хар жихатдан баркамол булиб вояга етиши учун зарур булган омиллар оила хужалигини бошкариш жараёнида оила аъзолари уртасида юзага келувчи хукукий, иктисодий, психологик, экологик, эстетик ва хакозо мазмундаги оилавий муносабат, муомала алока аралашуви унинг ижтимоийлашуви, яъни, ижтимоий муносабатларни юритиш жараёнида эркин, мустакил харакат килиш лаёкатини, кобилиятини шакллантиришга хизмат килувчи омиллар мавжуддир. Шу боис Узбекистон Республикасининг мустакиллиги шароитида, ижтимоий жамиятда янгиланиш, кескин узгаришлар юз бераётган, бозор иктисодиёти муносабатлари, шунингдек, ижтимоий ракобат карор топаётган утиш даврида мустахкам оилаларни шакллантириш хар качонгидан хам долзарблик касб этмокда.
Хусусан, зардуштийлар динининг мукаддас китоби булган “Авесто”да оила куриш ходисасига балогат ёшига етган йигит ва кизлар томонидан ижтимоий вазифалардан бирининг амалга оширилиши сифатида ёндошилган.
Шаркда бир неча асрлар олдин оила ва уни ташкил этиш, оилавий муносабатлар, унинг шахс камолотидаги урни ва роли хусусида Юсуф Хос Хожиб, Кайковус, Жалолиддин Давоний, Мухаммад Содик Кошгарий, Абу Райхон Беруний, Абу Али Ибн Сино, Амир Темур, Алишер Навоий каби алломаларимиз хам уз карашларини баён этиб келганлар.
XIX асрнинг охири XX асрнинг бошларида ижод килган узбек маърифатпарварлари Абдурауф Фитрат, Абдулла Авлоний, Абдулла Кодирийларнинг асарларида халкимизнинг миллий кадриятлари, турмуш тарзи, оиладаги фарзандлар тарбияси миллий рухда ифодаланган.
Педагогика назарияси ва амалиётида оила ва оилавий тарбия масаласи юзасидан бир катор илмий тадкикот ишлари олиб борилгандир. Никох шартномасини тузиш, оилавий келишмовчиликлар, шунингдек, эр-хотин уртасидаги муаммолар ва оилавий муносабатларни ташкил этишнинг ижтимоий, хукукий, психологик хамда педагогик жихатлари педагог, психолог, файласуф ва хукукшунос олимлар О.А.Каримова, А.К.Мунавваров, F.Б.Шоумаров, Ш.Б.Шоумаров, Х.Узоков, Э.Fозиев, Л.Орипова, Р.Саидов, М.Ахмедов, М.Махмудов, О.Сафаров, Н.Саъдуллаева, М.Холматова, М.О.Иномова, О.Мусурмонова, С. Йулдошева, И.В.Гребенников, И.В.Дубровина хамда Г.П.Разумигиналар томонидан чукур урганилган.
Оилада болалар тарбиясини ташкил этиш, унинг самарадорлигини ошириш, оила тарбиясини йулга куйишда миллий анъаналардан фойдаланиш масалалари эса Ю.П.Азаров, М.Дадажонов, М.Ж.Иноятов, М.О.Иномова, К.Ф.Камолова, Ш.Шодмонова, Ш.Отажонова, И.Х.Каримова, О.Буриев, Б.А.Миренский, С.Э.Карклина, И.Д.Водзинский, А.И.Кочетов, К.А.Кулинкович хамда Я.Рахмонова каби педогог ва психолог олимлар томонидан тадкик этилган.
Педагог ва психолог олимлар В.Каримова, Ж.Алимова, Р.Д.Файзулин хамда Д.Салимоваларнинг илмий тадкикот ишларининг бош \ояси ёшларда узбек оилалари хакидаги ижтимоий тасаввурларни шакллантириш, кизларни оилавий хаётга тайёрлашда маънавий-ахлокий тарбиянинг урни, усмир ёшларни синфдан хамда мактабдан ташкари шароитларда оилавий хаётга тайёрлаш масалалари булиб, улар атрофлича ёритиб берилган.
Оиланинг ижтимоий мавке, унинг жамиятдаги урни хамда болалар тарбиясини ташкил этишдаги роли, ота-оналар хамда кекса авлод вакилларининг бу жараёндаги иштироки, оила тарбиясида миллий кадриятлардан фойдаланиш масалаларининг О.Мусурмонова ишларида чукур тахлил этилганлигини алохида кайд этиб утиш зарур. Шунингдек, М.Махмудова (халк педагогикаси мазмуни асосида талаба-ёшларни оилавий хаётга тайёрлаш) ва М.Абдуллаева («Миллий истиклол \ояси ва маънавият асослари» фанини укитиш мисолида усмирларни оилавий хаётга маънавий тайёрлаш) томонидан олиб борилган илмий изланишлар мохиятига кура тадкикот муаммосига якинлиги ажралиб туради.
Оила тарбияси мазмунига кура миллий характерга эга булиб, куплаб оилаларда болаларнинг узбекона кадриятлар рухида тарбияланишларига эътибор каратилади. Бу жихатдан М.+уронов (миллий тарбиянинг педагогик жихатлари), А.Мухсиева (оилада миллий тарбияни ташкил этиш) хамда Ю.Шаамирова (нотулик оилаларда усмирларни миллий-маънавий тарбиялаш) кабиларнинг тадкикотлари мухим ахамиятга эга.
Тадкикот муаммосига якин мавзуларда олиб борилган илмий тадкикот ишлари хамда яратилган адабиётларнинг мазмунини урганиш хамда тахлил этиш шуни курсатдики, ёшларни мустакил оилавий хаётга тайёрлашдек мураккаб, кенг камровли жараёнда оиланинг узига хос мухим урни ва ролини тадкик этиш, оилада кизларни мустакил оилавий хаётга тайёрлашга йуналтирилган фаолиятнинг мазмуни хамда илмий асосларини ишлаб чикиш, оила ва жамоатчилик уртасида бу борадаги хамкорликни ташкил этиш, ушбу фаолият самарадорлигини таъминлашда алохида ахамият касб этувчи шакл, метод ва воситаларни аниклаш, булар асосида оилада кизларни мустакил оилавий хаётга тайёрлаш юзасидан методик тавсиялар ишлаб чикиш масалалари эътибордан четда колган.
Юкорида баён этиб утилган холатлар «Оила педагогикаси» деб номланган укув кулланмасининг яратилишига имкон берди.

Download 259,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish