Оила педагогикаси фанидан семинар материаллари

2.Оиланинг функциялари ва уларнинг бир-бирига боғлиқлиги.

Оиланинг асосий назначенияси – индивидуал, гуруҳий ва жамоавий эхтиёжларни қониқтиришдан иборат. Ижтимоий жамиятнинг ячейкаси ҳисобланган оила бир қатор асосий эхтиёжларни бажариш билан бирга ахолининг кўпайишида ҳам иштирок этади. Оилада шахс эхтиёжлари ва умумоила эҳтиёжлари қониқтирилади. Шу жиҳатдан социалистик оиланинг функциялари келиб чиқади, улар; репродуктив, иқтисодий, тарбиявий, коммуникатив, бўш вақтни ва дам олишни ташкиллаштириш. Улар орасида бир-бирига боғлиқлик, бир-бирига чатишиш ва бир-бирини тўлдириш мавжуддир.

Репродуктив функция – бу оилада ҳаётнинг ишлаб чиқарилиши яъни, одамнинг дунёга келиши ва инсон зотининг давом этишидир. Репродуктив функция қолган ҳамма функцияларни ўз ичига олади, чунки оила оилаларда вужудга келаётган аҳолининг сонигагина эмас, балки уларнинг сифатига ҳам таъсир этади. Буларнинг барчаси, авваламбор, янги авлодларнинг илмий ва маданий ҳаётда эришган ютуқлари, ўз соғликларига эътибор беришлари ва “янги авлодларда ҳар хил биологик аномалияларнинг пайдо бўлишини” олдини олиш билан боғлиқдир.
Охирги пайтларда репродуктив функция ҳамманинг диққат эътиборида. Замонавий оилада нечта фарзанд бўлгани яхши? Бу мавзуда газета ва журнал саҳифаларида кўплаб баҳс-мунозараларни учратамиз, уларни педагоглар, психологлар, демографлар ва ижтимоий соҳа ходимлари олиб боришади. Нима учун ушбу муаммо бугунги кунда бунчалик долзарб бўлиб қолди?
Сабаблари жуда кўп. Улар бир-бирига боғлиқ ва осон эмас. Авваллари бизнинг мамлакатимизда кўп болали оилалар кенг тарқалган эди, бугунги кунга келиб эса умумий саҳна бутунлай ўзгарди. Кўпгина оилалар битта ёки иккита болали оилалар қаторига киради. Тўртта ва ундан ортиқ болали оилалар кескин камайди.
Демографларнинг айтишича, бундай вазиятнинг пайдо бўлишига сабаб “шаҳарликларча яшаш” тарзининг кенг тарқалишидир. Ярим аср илгари мамлакатимизда ўнта оиладан саккизтаси қишлоқ жойларда яшашарди. Бугунги кунга келиб, аҳолининг учдан бир қисми шаҳар жойларда истиқомат қилишяпти. Қишлоқ жойларда ҳам шаҳар ҳаётини кечириётганлар қанча... Одамларнинг эхтиёжлари ва бир-бирига бўлган талаблари, аёлларнинг ишлаб чиқаришдаги ўрни кундан-кун ортиб бормоқда. Оилалардаги бир-бирига бўлган муносабатлар анча ўзгарган, улар психологик жиҳатдан қийинлашган ва нозиклашган. Авваллари иқтисодий томондан ким таъминласа, оила аъзолари унга маълум маънода бўйсунишар эди, ҳозирда эса биринчи ўринда - маънавий меъёрлар. Эхтиёжлари

3.