Оила кутубхонаси бахтли бола маънавияти

 
Миннат қилманг 
Кўпинча она, отанинг “Сенга нима керак ўзи? Еганинг олдингда, 
емаганинг ортингда бўлса. Сен учун уни қилдим, буни қилиб қўйибман”, 
деманг. Чунки сиз ўз ота-оналик бурчингизни бажаргансиз. Миннат 
қилаверсангиз, у ўзини сиз қилган яхшиликлар, чеккан азоблар сабабчиси, 
қарздорман, деб яшайди. Бу эса унинг сиз билан самимий бўлишига, эркин 
одам бўлиб яшашига халақит беради.
Намуна бўлинг 
Энг қийин иш ўзи шу. Болалар эшитганини эмас, кўрганини қилади. Сиз 
унинг олдида ота-онангизга қўполлик қилган бўлсангиз, кун келиб у ҳам 
шундай қилади. Ўзингиз чекиб, унга тақиқласангиз, бунинг фойдаси 
бўлмайди. Зарари бўлади. Чунки “Юз марта эшитгандан бир марта кўрган 

---

146 
яхши”. Юз марта чекма, дегандан болангиз сизнинг чекканингизни бирор 
марта кўрмагани яхши.
Бола қиладиган хатоларидан ваҳимага тушманг.
«Секин юр. Йиқиласан!», «Қўлингни кесиб оласан!», «Қўй. Қўлингдан 
келмайди!», «Сенга буни қилишга йўл бўлсин!», деб ваҳима қилаверсангиз 
унинг қўли совиб, ваҳимачи, ўзига ишончсиз бўлиб ўсади. Унинг 
хавфсизлигини таъминлаб, машқ қилишига изн бериш керак.
 
Кўп айблайверманг 
«Сен учун кечикдим!», «Сен жонимга тегдинг!», «Бошқаларнинг боласи 
яхши, сен эса...», деган нолиб айблашларни эшитиб қоламиз. Бу нотўғри. 
Чунки болани англанмаган айбдорлик ҳисси заҳарлайди. Яхшиси ўз 
ҳолатингизни тушунтириш учун “Мен фалон нарсага улгурмаганим учун 
кечикдим”, “Мана бу ишинг мени хафа қилди-да”, “Мен фалон нарсадан 
хафа бўлдим”, деган маъқул. Бунда сиз ўша фикрни айтасиз, лекин бола 
ўзини айбдор ҳис қилмайди, қилмишини, хатосини айблайди.
Болангизни камситманг, ортиқча мақтаманг
Камситиш боланинг ўзига ишончини йўқотиб, хўрлайди. Ҳадеб 
мақтайвериш эса доим четдан рағбат олиб иш қилишга ўргатиб қўяди. 
Масалан, “Хўрознинг расмини чизибсан. Ҳар хил рангларда. Менга ранг 
танлаганинг ёқди”, денг. Бу “Яша. Сен ҳаммадан зўр чизасан!», дейишдан 
яхши. Ана шунда у вақти келиб ҳақиқий ҳаётий вазиятларда мақталмаса, 
хафа бўлмайди, ўксимайди.