Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Кўчада жароҳатланиш
деганда, транспорт воситаларининг иштирокисиз 
жароҳатланиш тушунилади. Бундай жароҳат турлари мактаб ўқувчилари орасида, 
288 

---

айниқса, қишда яхмалакда учиш, чуқурликка тушиб кетиш, ва бошқа шу каби 
ноқулай шароитлар туфайли юзага келади .
Транспорт туфайли вужудга келадиган жароҳатлар
деганда, йўл – 
транспорт ҳодисалари натижасида олинган жароҳатлар тушунилади. Бундай 
турдаги жароҳатларга кўп сонли жароҳатлар, бош суякларининг, миянинг 
шикастланиши билан биргаликда юзага келиш ва оғир клиник кечиш хосдир. 
Болалар назоратсиз қолганликлари, шунингдек, йўл ҳаракати қоидаларини 
билмасликлари, мактабда ва оилада тарбиявий ишлар суст олиб борилганлиги 
натижасида бундай жароҳатларга учрайдилар. 
Спорт жароҳатларига
уюштирилган, мураббийлар назорати остида 
ўтказиладиган турли мусобақалар, спорт тўгаракларида ўтказиладиган 
машғулотлар тўғри ташкил этилмаганлиги, спорт анжомларининг носозлиги, 
эҳтиёт чоралари кўрилмаганлиги оқибатида келиб чақади. Шунингдек, бундай 
жароҳатлар уюшмаган (назоратсиз) спорт ўйинлари вақтида ҳамда велосипед, 
роликли коньки, мотоцикл ва бошқа турдаги ўйинлар спорт машғулотларини олиб 
бориш қоидаларига риоя қилмасдан ўтказилганда учрайди. 
Ўқув- ишлаб чиқариш жароҳатлари 
мактаб устахоналари, лаборатория 
тажриба участкаларида, ишлаб чиқариш техника хавфсизлигига риоя қилмаслик, 
ўқитувчилар шу қоидаларни ўз вақтида ва керакли тартибда ўқувчиларга 
ўргатмаслиги оқибатида келиб чиқади. Ўқотар қуроллардан жароҳатланиш 
болаларда жуда кам учрайди. Одатда улар тасодифий ҳодисалар туфайли, ов 
милтиқларини сақлаш қоидаларига риоя қилинмаслиги оқибатида юзага келиши 
мумкин. Бундай жароҳатлар нотинч мамлакатларда учрайди. 
Юзнинг юмшоқ тўқималарини жароҳатлари 
Болаларда юз-жағ соҳаси тўқималари жароҳатларининг 90% юмшоқ 
тўқималарга тўғри келади. Жароҳатларнинг 65% 6-14 ёшдаги болаларга тўғри 
келади ва бунда ўғил болалар қизларга нисбатан икки баравар кўпроқ 
жароҳатланадилар. 35% жароҳатлар эса 3-4 ёшдаги болаларда учрайди. 
289 

---

Юмшоқ тўқималарнинг болаларда учрайдиган жароҳатлари чизмада 
келтирилган (Ҳаркевич 200…).