Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

 
Безлар эпителийсидан ҳосил бўлган ўсмасимон ҳосилалар 
488 

---

Бу гуруҳга безлар эпителийсидан ҳосил бўлган кисталар ва сўлак безлари-
нинг ўсмалари киради. Болаларда бундай ўсмалар кўпроқ – катта сўлак безлари-
дан– тил ости безида учрайди. 
Сўлак безларининг ўсмасимон ҳосилалари 
Ўсмасимон ҳосилалардан - болалар амалиётида асосан сўлак безлари 
кисталари кўп учрайди. Киста карийб барча сўлак безларида учрайди. Без-
лар нисбатан солиштирилганда, кичик сўлак безлари 56%ни, тил ости бези 
35,6% ни, жағ ости бези 3,7% ни ташкил килиб, қулоқ олди безида эса ки-
сталар 5% ҳолларда учрайди. 
Кичик сўлак безлари кистаси: одатда, пастки ва юқори лабларда 
учрайди. Чунки бу соҳадаги шиллиқ парда овқатланаётганда кўпроқ ши-
кастланади. Кичик сўлак безлари оғиз бўшлиғида бир текис жойлашмаган 
бўлиб, улар кўпроқ лаблар, лунж, каттик ва юмшоқ танглай чегараси шил-
лиқ пардасида жамланган.
 
Кисталар 
асосан сўлак чиқарув найининг жароҳат 
ёки яллиғланиш жараёни туфайли беркилиб қолиши оқибатида юзага келади. Жа-
роҳатловчи омил (тишларнинг ўткир қирраси) бир маротаба таъсир этувчи ёки 
сурункали равишда мунтазам қайталанувчи бўлиши мумкин. 
Шикоятлар:
одатда, оғиз шиллиқ пардосида оғриқснз шиш ҳосил 
бўлганлиги, унинг катталашиб тусатдан йўқ бўлиб, яна пайдо бўлишига шикоят 
қилинади. (Киста қобиғи юпқалиги сабабли эзилганда, тишлаб олинганда ёрилиб, 
ичидаги суюқлик чиқиб кетади. Яра битгандан сўнг, яна ичида сўлак тупланиб 
шишади). 
Клиник манзараси:
Курикдан ўтказилганда, оғиз шиллиқ парда остида 
кўкимтир рангдаги чегараси аниқ, думалок шаклдаги шиш кузатилади. Пайпас-
ланганда оғриқсиз, эластик консистенцияли, шиллиқ пардага якин жойлашган ки-
ста аниқланади. Киста ичида тиниқ, сарғиш рангдаги, қуюқлашаган шилимшик 
суюқлик -тупланган бўлади. 
Даволаш:
Факат жарроҳлик усули қўлланилади, яъни цистотомия 
ўтказилади. Кистанинг бўртиб чиккан қисми оғиз шиллиқ пардаси билан 
489 

---

бирга кесиб олинади. Ҳосил бўлган операцион яра ўзи битади. Киста катта 
бўлса боланинг ёши, рухий ҳолати эътиборга олиниб, махаллий ёки умумий 
оғриқсизлантириш остида шиш чегарасидан бир оз ўтиб, икки ярим ой 
шаклидаги кесма ўтказилади ва олиб ташланади, сўнг яра четларига чок 
куйилади.