Одилхон қори Юнусхон ўғли ҚЎшничилик ҳАҚлари ва одоблари

“Кимки Аллоҳга ва охират кунига 
мўмин бўлса, асло қўшнисига озор бермасин! 
Кимки Аллоҳга ва охират кунига мўмин бўлса, 
бас, меҳмонини иззат қилсин. Кимки Аллоҳга 
ва охират кунига мўмин бўлса, яхши сўзларни 
сўйласин ёки жим турсин” (Бухорий ва Муслим 
ривояти).
 
Демак, ҳақиқий мўмин қўшнисига асло азият 
бермайди, балки унга хуш муомалада бўлиб, 
яхшилик қилади ва иззат-ҳурматини жойига 
қўяди.

---

70
ҚЎШНИГА ЕТКАЗИЛАДИГАН 
АЗИЯТНИНГ КИЧИГИ БЎЛМАС
Умму Салама онамиздан ривоят қилинади [43]: 
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан 
тўшакда эдим, бир пайт (ҳужрамизга) қўшнимизнинг 
қўйи кириб қолди ва сутрамиздан (яъни егуликлар 
сақланадиган пана жойдан) битта обинонни олиб 
кета бошлади. Мен дарҳол ўрнимдан туриб, унинг 
жағидан нонни суғуриб олдим. Шунда Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «(Эй Умму Салама) 
уни бўйнидан бунақа сиқиб олмаслигинг керак 
эди, қўшнига етказиладиган азиятнинг кичиги 
бўлмайди», дедилар” (Табароний, Хаттобий ва 
Хароитий ривоятлари).
Ушбу ҳадисда ҳикоя қилинган воқеа ҳам 
қўшниларнинг ҳақ-ҳурмати нақадар буюклигини 
кўрсатади. Афтидан Умму Салама онамиз 
(разияллоҳу анҳо) нонни олиб кетаётган “ўғри 
қўйни” осонлик ва мулойимлик билан тутиб 
олмаганлар. Эҳтимол қўй ҳуркиб қоча бошлаган 
бўлса, уни қўлдан чиқариб юбормаслик учун тез 
ҳаракат қилиб, куч билан бўйнидан қучоқлаб 
олганлар. Зеро, куч ишлатилмаса, унча-мунча қўй 
осонгина бўйин бермайди. Кейин у киши ҳалиги 
нонни қўйнинг оғзидан чиқариб олганлар. Буни 
кўрган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: 
“(Эй Умму Салама)