Одил судлов /2019 Судьянинг онгида адолат, тилида ҳақиқат, дилида поклик бўлиши шарт

ОДИЛ СУДЛОВ
1/2019
41
ЖИНОЯТ ҲУҚУҚИ ВА ЖАРАЁН
шахсларга нисбатан тайинланмайди.
Суд томонидан жазони манзил-колонияда ўташи тайинланган маҳкум 
сақлаш режимини ашаддий бузувчи деб топилган тақдирда, суд уни жазонинг 
ўталмаган қисми муддатига умумий тартибли колонияга ўтказади.
Умрбод озодликдан маҳрум қилиш фавқулодда жазо чораси бўлиб, 
маҳкумни махсус тартибли жазони ижро этиш колониясига жойлаштириш 
орқали жамиятдан муддатсиз ажратиб қўйишдан иборатдир. 
Умрбод озодликдан маҳрум қилиш жазоси фақат жавобгарликни 
оғирлаштирадиган ҳолатларда қасддан одам ўлдириш ва терроризм учун бел-
гиланади. 
Умрбод озодликдан маҳрум қилиш жазоси аёлга, ўн саккиз ёшга тўлмасдан 
жиноят содир этган шахсга ва олтмиш ёшдан ошган эркакка нисбатан тайин-
ланиши мумкин эмас.
Ҳарбий ёки махсус унвондан шахс оғир ёки ўта оғир жиноят учун ҳукм 
қилинганида суд ҳукми билан маҳрум қилиниши мумкин.
Олий ҳарбий ёки махсус унвонга ёхуд Ўзбекистон Республикасининг 
давлат мукофотига эга бўлган шахс оғир ёки ўта оғир жинояти учун ҳукм 
қилинганида суднинг ҳукм асосида киритадиган тақдимномасига биноан маз-
кур унвон ёки мукофотдан маҳрум қилиниши мумкин.
Жиноят қонунида белгиланган жазо чоралари тизими қатъий бўлиб, суд 
судланувчига нисбатан қонунда белгиланган жазо чорасидан бошқа бирон-
бир чорани қўллай олмайди.
Шунингдек, жиноят содир этишда қонунда белгиланган тартибда айбли деб 
топилган шахсгина жазога тортилади. Суд Жиноят кодекси Махсус қисмининг 
жиноят содир этганлик учун жавобгарлик назарда тутилган моддасида белги-
ланган доирада умумий қисмнинг қоидаларига мувофиқ жазо тайинлайди.
Хулоса қилиб айтганда, одил жазо тайинлаш жиноятчилик билан кураш бо-
расида асосий восита бўлиб, у судланувчиларни тузатиш, уларнинг жиноят со-
дир этишига тўсқинлик қилиш, умумий ва махсус профилактика мақсадларига 
хизмат қилади. Жиноий жазо чораларини қўллашда қонун талабларига сўзсиз 
риоя этилиши одил судловнинг энг муҳим вазифаларидан биридир ва фақат 
одилона жазо қўллашгина инсон ҳуқуқлари бўйича демократик институтлар-
ни ривожлантиришнинг кафолатидир.