|
2.2. Болаларда морфофункционал ўзгаришлар Амалий машғулот 3-МАВЗУ Мактабгача ёшдаги болаларнинг ҳаракат фаоллиги, жисмоний ривожланишининг сифат кўрсаткичлари Ўқитувчи: Maтхошимов Нодиржон Сойибжонович МАВЗУ: МАКТАБГАЧА ЁШДАГИ БОЛАЛАРНИНГ ҲАРАКАТ ФАОЛЛИГИ, ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШИНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИ REJA:
1.
2.
- ПЛАСКОСТОПИЯ (ПЛАНТОГРАФИЯ)
3.
- ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШНИ СИФАТ КЎРСАТГИЧЛАРИ.
Антропометрик текширувлар куннинг биринчи ярмида, ёруғ хоналарда, қулай микроиқлим шароитида ўтказилиши керак. Антропометрик текширувлар куннинг биринчи ярмида, ёруғ хоналарда, қулай микроиқлим шароитида ўтказилиши керак. Болалар жисмоний ривожланишини баҳолаш Жисмоний ривожланиш кўрсаткичларига - бўй узунлиги, тана массаси (вазн), бош айланаси, кўкрак қафаси айланаси ва бошқа кўрсаткичлар киради. Болалар организмидаги органлар функсиясини турли усуллар ёрдамида ўрганилади: 1. Лаборатория текшириш усуллари - - инъекция усули – ичи ковак аъзоларга, қон томирларга турли хил кимёвий бўёқлар юбориб ўрганилади; - рентген нури ёрдамида ўрганиш; - аускультация усули – махсус эшитув асбоблари ёрдамида аъзолар (юрак, ўпка)нинг ишлаб турган пайтида эшитилади. 2. Антропометрик усул – тана ва қисмларини ўлчаб ўрганиш. У ўз навбатида қуйидаги текшириш усулларига бўлинади: 2. Антропометрик усул – тана ва қисмларини ўлчаб ўрганиш. У ўз навбатида қуйидаги текшириш усулларига бўлинади: а) соматометрик – бола бўйининг узунлиги, вазни, кўкрак қафасининг кенглигини ўлчаш. в) соматоскопик усул (визуал кўрик) – одам танаси ва қисмларини кўз билан кўриб ўрганиш (кўкрак қафаси, мушакларини ривожланганлиги, умуртқа поғонасининг шакли, тана тузилиши, тери остидаги ёғ қатлами миқдори ва ҳкз.). в) соматоскопик усул (визуал кўрик) – одам танаси ва қисмларини кўз билан кўриб ўрганиш (кўкрак қафаси, мушакларини ривожланганлиги, умуртқа поғонасининг шакли, тана тузилиши, тери остидаги ёғ қатлами миқдори ва ҳкз.). c) физиометрик усул – ўпканинг тириклик сиғими, қўл мушакларининг кучи, кўриш ўткирлиги, кўриш майдони ва ҳкз. c) физиометрик усул – ўпканинг тириклик сиғими, қўл мушакларининг кучи, кўриш ўткирлиги, кўриш майдони ва ҳкз. 1-7 ёшдаги болаларнинг ўртача кўрсаткичлари Елка мускулларининг кучи Олинган натижаларни расмийлаштириш ва солиштириш
Оёқ-панжа изини олишнинг плантографик методи. Бунда турли бўёқлар қўлланилади, кейин бу излар В.Н. Штритер, И.М. Чижин, шунингдек С.Ф. Годунов, Г.Г. Плиханова, Н.П. Чернина усулида қайта ишланади.
Плантография усулида оёқ-панжа изини олганда унинг рессор функцияси аниқланади.
Плантография.
В.А.Штритер усули 1. Оёқ кафтининг туртиб чиққан ички юзасига тегиб ўтувчи чизиқ тортилади. (АБ) 2. АБ кесманинг ўртаси топилади. 3. АБ кесманинг марказидан оёқ кафтининг ташқи чегарасини кесиб ўтувчи перпендикуляр (ВД) ўтказилади. 4. Перпендикулярни кафтни ички юзаси билан кесишган нуқтасини (Г) ва перпендикулярни кафтни ташқи чегараси билан кесишган нуқтасини (Д) топилади. 5. ГД ва ВД кесмалар ўлчанади. В.А.Штритер усули Баҳолаш: Оёқ кафти шаклини аниқлаш индекси қуйидаги формула бўйича ҳисоблаб топилади: И=ГД*100/ВД Натижаларни баҳолаш: 0,0-36-экскавирланган кафт; 36,1-43-субэкскавирланган кафт; 43,1-50-нормал кафт; 50,1-60-зичлашаган кафт; 60,1-70-яссиоёқлик. 1. Оёқ кафтининг туртиб чиққан ички юзасига тегиб ўтувчи чизиқ тортилади. (АБ)
И.М. Чижин усули
1. Оёқ кафтининг туртиб чиққан ички юзасига тегиб ўтувчи чизиқ тортилади. (АБ) 2. Товонни ўртасидан 2-бармоқ асосига чизиқ (СД) тортилади, у чизиқнинг ўртаси топилиб, ундан АВ кесма билан кесишувчи ЕҒперпендикуляр ўтказилади. Бу перпендикулярни АВ кесма билан кесишган нуқтаси “в” ва кафтнинг ташқи чегараси билан кесишган нуқтаси “а” ҳамда кафтнинг ички чегараси билан кесишган нуқтаси “б”ларни топилади. 3. “аб” ва “бв” кесмалар ўлчанади. Оёқ кафти шаклини аниқлаш учун қўлланиладиган Чижин индекси қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб топилади: ЧИ=(аб/бв)
И.М. Чижин усули
Кўрсатгичларни баҳолаш:
0,0-1-кафт зичлашмаган;
1,1-2-кафт зичлашган (ўртача яссиоёқлик);
2,1 ва ундан юқори – яссиоёқ.
Бу усулда оёқ кафти изига иккита чизиқ тортилади: товон ўртасини катта бармоқ асосининг ўртаси билан боғловчи АВ чизиқ ва товон ўртасини иккинчи бармоқлараро ўрталиқ билан боғловчи АС чизиқ тортилади. Бу усулда оёқ кафти изига иккита чизиқ тортилади: товон ўртасини катта бармоқ асосининг ўртаси билан боғловчи АВ чизиқ ва товон ўртасини иккинчи бармоқлараро ўрталиқ билан боғловчи АС чизиқ тортилади. Агар оёқ кафтининг ички ботиқлиги АС чизиқдан ўтиб кетса ёки шу чизиқда ётадиган бўлса – оёқ кафти нормал, агар кафтнинг ички ботиқлиги чегараси АВ ва АС чизиқлар ўртасида жойлашса – кафт зичлашган, агар АВ чизиққа етиб бормайдиган бўлса – 2-3-даражали яссиоёқлик ҳисобланади.
В.А. Яралов-Яраланц усули
В.А. Яралов-Яраланц усули
В.А.Яралов-Яраланц усули бўйича плантограммани баҳолаш:
а-оёқ кафтининг нориал шакли; б-1-даражали яссиоёқлик;
в- 2-3-даражали яссиоёқлик.
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |
