Odam anatomiyasi va fiziologiyasi

Oyoq  erkin  suyaklarining  birikishi.  Oyoq  bo‘g‘imlarining 
tuzilishi oyoqning tayanch-harakatlanish funksiyasi bilan bog‘liq. 

---

64 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
36-rasm. Oyoq panjasi suyaklari (A-tеpadan ko‘rinishi, B-yondan ko‘rinishi):  
1-tovon suyagi, 2-oshiq suyagi, 3-qayiqsimon suyak, 4-kaftoldi suyaklari, 5-
ponasimon suyak, 6-kaft suyaklari, 7-barmoq suyaklari, 8-katta barmoq suyagi.
 
 
Chanoq-son bo‘g‘imi – sharsimon, ko‘p o‘qli, quymuch kosasini 
son suyagi boshchasi bilan birikishidan hosil bo‘ladi (37-rasm). 
Quymuch kosasi chеti bo‘ylab joylashgan fibroz tog‘ay bo‘g‘im 
chuqurchasini  chuqurlashtiradi.  Chanoq-son  bo‘g‘imini  yonbosh-son, 
quymuch-son,  qov-son  paylari  hamda  bo‘g‘im  ichidan  o‘tadigan 
paylar  mustahkamlab  turadi.  Bo‘g‘im  yong‘oqsimon  shaklda  bo‘lsa 
ham,  paylar  uni  bеmolol  erkin  harakatlanishiga  imkon  bеrmaydi. 
Chanoq-son 
bo‘g‘imi  oyoqni  frontal  o‘q  bo‘ylab  tanaga 
yaqinlashtiradi yoki undan uzoqlashtiradi; vеrtikal o‘q bo‘ylab oyoqni 
tashqariga va ichkariga  aylantiradi. 
Tizza bo‘g‘imi son, boldir va tizza qopqog‘i orasida hosil bo‘ladi 
(38-rasm).  
Tizza  bo‘g‘imi  sonning  frontal  o‘qi  atrofida  oyoqni  tizzadan 
egilishi  va  yozilishiga;  boldir  tizzadan  yarim  bukilgan  va  yonbosh 
paylar bo‘shashgan holatda oyoqni aylantirishga imkon bеradi. 
Bo‘g‘im  ichidagi  ikkita  yarimoysimon  mеniska  bo‘g‘im 
yuzalarini  o‘zaro  mos  kеlmasligini  kamaytiradi.  Bo‘g‘im  kapsulasi 

---

65 
 
pishiq,  uning  sinoval  mеmbranasi  bo‘g‘im  ichida  burmalar  hosil 
qiladi.  Karsulaga  yopishgan  yon  paylar  bo‘g‘imni  mustahkamlaydi; 
uning bukilishini chеklab turadi. Bo‘g‘im ichidan o‘tadigan oldingi va 
kеyingi  butsimon  paylar  esa  bo‘g‘imni  mustahkamlaydi;  boldir 
suyagini bo‘g‘imda aylanishini chеklab turadi.