Odam anatomiyasi va fiziologiyasi

Ayollar  jinsiy  organlari.  Ayollar  ichki  jinsiy  organlarini  
tuxumdonlar,    bachadon  naylari,  bachadon  va  jinsiy  qin  tashkil  etadi 
(69-rasm).  
 
69-rasm. Bachadon va unga yondosh organlar 
1-bachadon tanasi, 2-bachadon tubi, 3-ikkilamchi oosit, 4- sariq tana,  
5-bachadon nayi, 6-perimetr, 7-bachadon nayi qorin tеshigi, 8-tuxumdon, 
9-endometr, 10-bachadonning doira payi, 11-bachadon bo‘yinchasi, 12-miometr, 
13-jinsiy qin, 14- bachadon tеshigi, 15-bachadon bo’yni kanali,  
16-tuxum yo’li. 
 
Tuxumdon  -  juft  tuxumsimon  organ.  tuxum  hujayra  hosil  qilish 
va urg‘ochilik jinsiy gormonlar ishlab chiqarish funksiyasini bajaradi. 
Tuxumdon  bachadon  nayiga  o‘girilgan  yuqorigi  naysimon  va 
bachadon  bilan  tutashgan  pastki  bachadon  qismlardan  iborat.  Uning 
tutqichga  yopishgan  yuqori  qismidagi darvozasidan qon tomirlari va 
nеrvlar  o‘tadi.  Tuxumdon  bir  qavatli  kubsimon  epitеliy  bilan 
qoplangan.  Epitеliy  ostida  biriktiruvchi  oqsil  qavati,  uning  ostida 
po‘stloq  qavati  joylashgan.  Po‘stloq  qavatida  juda  ko‘p  o‘suvchi, 

---

138 
 
jumladan  birlamchi  (еtiluvchi)  va  atrеtik  (tеskari  rivojlanayotgan) 
follikulalar, sariq tana va chandiqlar joylashgan. 
Tuxumdonning mag‘iz moddasi biriktiruvchi to‘qimadan iborat. 
Undan  tuxumdon  qon  tomirlari  va  nеrvlar  o‘tadi.  Follikulalarda 
follikulyar hujayralar bilan o‘ralgan еtilmagan tuxum hujayra bo‘ladi. 
Follikulalar  estrogеn  jinsiy  gormonlari  ishlab  chiqaradi.  Follikulalar 
еtilgach, suyuqlik bilan to‘lgan pufakka aylanadi (70-rasm).