14.6. Бир чўмичли юклагичлардан фойдаланган ҳолда бўлган технлогик мажмуалар
Бу технологик мажмуалар бир чўмичли юклагичларнинг ишлаб чиқариш жараёнларини бажариши билан фарқланади: қазиб олиш ва юклаш; қазиш, юклаш ва ташиш; ёрдамчи ишлар.
Юклагичларни қазиш-юклаш ускунаси сифатида фойдаланишда мажмуанинг транспорт поғонаси сифатида автосамосваллар ҳизмат қилади, баъзида эса темирйўл транспорти воситалари (расм 14.10). юклагичлар ишининг техник иқтисодий кўрсаткичлари қазиш усулига ва юклаш схемасига боғлиқ бўлади. Юк кўтариш қобилияти 10, 15 ва 25т бўлган пневмоғилдиракли юклагичлар унумдорлиги 5 млн.т/йил бўлган карьерларда асосий экскавацион ускуна сифатида қўллаш мумкин. тоғ жинсларини қазиб олишга тайёрлаш портлатиш усули билан ёки механик майдалаш билан амалга оширилади. Катта карьерларда юклагичлар ёрдамчи ускуна сифатида унча катта бўлмаган уюмларни қазиб олиш учун қўлланилиши мумкин.
Расм 14.10. Юклагичлар ва транспорт воситаларининг нисбати
Расм 14.11. Катта юк кўтарувчи юклагичларни қўллашнинг рационал муҳити
1 ва 2 - мос равишда рақобатбардош бўлмаган ёки рақобатлашувчи экскваторлар; 3-юклагилардан иқтисодий унумли фойдаланиш муҳити; Q - кон массаси бўйича карьернинг ишлаб чиқариш унумдорлиги
Пневмоғилдиракли юклагичлардан юк кўтариш қобилияти 15, 25 ва 40т бўлган ҳолатда қазиш-юклаш ускунаси сифатида фойдаланиш кон массасини ташиш масофаси билан чегараланади ва бунда масофа карьер катталигига кўра 0.3-1км бўлади (расм 14.11). шунингдек юклагичлар билан кон массасини руда тушургичларга тушуриш ҳам унумли бўлиши мумкин, улар забойлардан 500-600м гача жойлашиши мумкин (расм 14.12, а). Шунингдек юклагичлар концентрацион горизонтларга ташилиш учун ҳам қўлланилиши мумкин (расм 14.12, б), шунингдек фойдали қазилмани омборлардан турғун майдалаш ускуналарига кўчиришда қўлланилиши мумкин (расм 14.12, в) ёки ярим турғун ва ҳаракатланувчи майдалаш агрегатларига ташиш учун (расм 14.12, г), турли ускунали бункерларга ташиш учун қўлланилиши мумкин.
Расм 14.12. Юклагичдан қазиш-ташиш-юклаш ускунаси сифатида фойдаланишнинг технологик мажмуаси схемаси
Поғонанинг баландлиги қоясимон тоғ жинсларида карьер юклагичларнинг қазиш баландлигидан бир ярим қисмидан кўп бўлмаслиги керак, ва бу 8-10.5м ни ташкил қилади. Киргичнинг минимал кенглиги 4.5-5м. Портлатилган тоғ жинсини қазиб олишда автосамосвалнинг бурилиши учун қулай бўлган киргич кенглигини қабул қилиш керак.
Ишчи майдоннинг минимал кенглиги (м) унин ичида автосамосвалларнинг ҳаракатланиш схемасига боғлиқ (расм 14.13).
Автосамосвалларнинг юклагичлар ёнидан бурилишида (ва уюмда) :
Шр.п=В+С+2Ra+ba+Z, (14.15)
Бунда, В – уюм кенглиги, м; С – уюм ва транспорт чизиғи орасидаги масофа, м; Ra – автосамосвалнинг бурилиш радиуси, м; ba-автосамосвал кузовининг кенглиги, м; Z –поғона юқори бровкаси ва транспорт чизиғи орасидаги масофа, м.
Охири берк киргичларда ва автомашинанинг бурилишида юклагич орқасида уюм чегарасида ишчи майдоннинг минимал кенглиги , м:
Шр.п=2Ra+C+ba+Z, (14.16)
Расм 14.13. Юклагич ишлашида ишчи майдон кенглигини аниқлаш схемаси:
а ва б – мос равишда очиқ ва охири берк киргичларда; 1-юклагич; 2-автосамосвал
Ишчи майдоннинг минимал кенглиги 25-30 ва 22-25 м ни юклагичларнинг мос равишда қазиш-юклаш ва қазиш-ташиш-юклаш ускуналари сифатида қўлланилишида.
Бурғулаш, портлатиш ва қазиш-юклаш ишларининг мустақил олиб борилиши ҳолатига кўра ишлар фронтининг рационал кенглиги битта юклагичга 350-550м ни ташкил қилади. Бу фронт мобилликка кўра пневмоғилдиракли юклагичлар учун бир нечта горизонтларга тарқатилиши мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |