Очиқ маъруза Мавзу: Нўхат селекцияси

Совуққа чидамлилигига қараб селекция ўтказиш

Нўхат дуккакли дон экинлари ўртасида совуққа энг чидамли ўсимлик бўлиб ҳисобланади. Совуққа ўта чидамли бўлиб ўрта ер денгизи ва чўл экологик гуруҳдаги навлар ҳисобланади. Бу соҳада селекция ишларини ўтказиш мақсадида бошланғич материал сифатида юқорида кўрсатилган гуруҳ навларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. Туркистон экологик гуруҳ навларининг совуққа чидамлиги нисбатан пастроқ.

Нўхат экини селекцияси соҳасида Ўзбекистонда ғаллачилик илмий тадқиқот институти ва Самарқанд қишлоқ хўжалик институтида катта ишлар бажарилмоқда. Ўзбекистонда нўхатнинг маҳаллий ва селекцион навлардан Милютинский 4, Милютинский 6, Ўзбекистон 8, Ўзбекистон 32, Дурагай 27, Зимистони, Лаззат, Юлдуз навлари яратилиб экишга тавсия қилинган. Шулардан ҳозирги вақтда давлат реестрига киритилганлари – Зимистони, Лаззат, Ўзбекистон 32 ва Юлдуз навларидир. Нўхат навларини яратишда бир канча селекционер олимларнинг хизмати катта. Нўхатнинг Милютинский 6 навини муаллифлари: Мазурина Н.И. Одинцова И.Г., Шукуруллаев П. Нав ВИР дан келтирилган 372 ракамли намунасидан якка танлаш усули билан яратилган. Нав асосан лалми тоғолди ва тоғли минтақаларга мослаштирилган 1000 дона уруғнинг вазни 340 – 360 г. бўйи 35 – 45 см. Ҳосилдорлиги 10 ц/га гача.

Нўхат экини селекцияси соҳасида Ўзбекистонда ғаллачилик илмий тадқиқот институти ва Самарқанд қишлоқ хўжалик институтида катта ишлар бажарилмоқда. Ўзбекистонда нўхатнинг маҳаллий ва селекцион навлардан Милютинский 4, Милютинский 6, Ўзбекистон 8, Ўзбекистон 32, Дурагай 27, Зимистони, Лаззат, Юлдуз навлари яратилиб экишга тавсия қилинган. Шулардан ҳозирги вақтда давлат реестрига киритилганлари – Зимистони, Лаззат, Ўзбекистон 32 ва Юлдуз навларидир. Нўхат навларини яратишда бир канча селекционер олимларнинг хизмати катта. Нўхатнинг Милютинский 6 навини муаллифлари: Мазурина Н.И. Одинцова И.Г., Шукуруллаев П. Нав ВИР дан келтирилган 372 ракамли намунасидан якка танлаш усули билан яратилган. Нав асосан лалми тоғолди ва тоғли минтақаларга мослаштирилган 1000 дона уруғнинг вазни 340 – 360 г. бўйи 35 – 45 см. Ҳосилдорлиги 10 ц/га гача.