Обсуждены и интерпретированы основные вопросы компьютерной лингвистики

«Litarary  Machines»  k itobida  shunday  yozadi:  «G ipertekst  termini  giper- 
media  terminiga  qaraganda  keng  onxmalashib  ketdi.  Aslida  har  ik k i  termin 
bir  tushunchani  anglatmaydi.  Y a ’ni  gipertekst fa q a t  matnlarning  tarmoqla- 
nishiga  nisbatan  ishlatiladi,  gipermedia  termini esa grafiklar,  audio  va  video- 
fayllar,  shuningdek,  m atnlarning  shaxobchalanishini  ham   o 'z   ichiga  oladi. 
Bir  m addat  har  ik k i  term in  о ‘rniga  «interaktiv  m ultim edia»  atam asi  ham 
ishlatildi.  L ekin  negadir  gipertekst  term ini  ham m asidan  ko 'ra   keng  e 'tir o f 
etildi  va  ommalashdi» ,84
G ip ertek st bu shunday m atnki, u k o m pyuterda boshqa m atn larg a giper- 
havolalar  y o rd am id a  bog'lash g a  im kon  beradi.  B unda  u  o'qu v ch ig a  faqat 
m atn lar  ustid a  em as,  balki  turli  xil  jad v allar,  sxem alar,  rasm lar,  videoro- 
liklarda  ham   erkin  navigatsiya  qilish  im konini  beradi.  A sosan,  gipertekst 
W orld  W ide  W eb  (X alq aro   o 'rg im ch ak   t o ‘ri)  stru k tu rasin i  k o 'rsa tu v c h i 
tush u n ch a b o 'lib , u orqali Internet tizim ida inform atsiya tarqalishida qulay- 
lik,  osonlik,  optim allik  t a ’m inlanadi.  In tern et  olam i  virtual  olam   sanalgani 
uchun biz undagi birinchi olam dan ikkinchi olam ga hech q anday to'siqlarsiz 
o 'ta  olam iz.  M a n a  shu virtuallikni bizga t a ’m inlab beruvchi tizim gipertekst 
g'oyasidir.  In tern et  saytlari  m anzilini  k o 'rsa tish d a   H T T P   dan   foydalana- 
miz (H yper T ext T ransfer P rotocol -  G iper m atnni  o 'tk azish   yo'lagi).
82  http:  //  www.sigweb.org/conferences/ht-cover.shtml
83  Субботин  M.M.  Гипертекст.  Новая  форма  письменной  коммуникации.
-   ВИНИТИ.  Сер.  Информатика.  1994.  -  С .18
84  http:  //  www.iw3c2.org

---

Kompyuter  lingvistikasi asoslari
109
T e k s t  va  g ip e rte k s t  tu s h u n c h a la r i  o ‘rta s id a g i  fa rq n i  q u y id a g ic h a  
um um lashtirish  m um kin:
13-jadval