O‘bekiston Respublikasi Oliy Ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat Sharqshunoslik instituti

3. Yevroosiyo ištisodiy qamjamiyati (1995). 1995 yili Rossiya, Belorus («ikkilik») davlatlari tomonidan «Bojxona ittifoši» tuzildi. 1996 yili, ya’ni bir yildan so‘ng bu shartnomaga Šozoђiston, Širђiziston («to‘rtlik») va 1999 yilda Tojikiston («beshlik» bœlib) qam šo‘shildi. Shartnoma šatnashchilari qududda «erkin zona», ya’ni erkin ištisodiy makonni yaratish yo‘lida bojxona, savdo-sotiš bilan boђliš muammolarni qal etishga kirishdilar. 1999 yili Šozoђiston o‘z qududida Rossiyadan olib kelinayotgan oziš-ovšat uchun 200 foiz poshlina o‘rnatdi. Bir oydan so‘ng shunday tartibni Šozoђiston xam joriy etdi. 2000 yili «Bojxona ittifoši»ga a’zo davlatlar: Rossiya, Belorus, Šozoђiston, Širђiziston va Tojikiston raqbarlarining uchrashuvida mazkur tashkilotni Yevroosiyo ištisodiy qamjamiyatiga aylantirish to‘ђrisida dastlabki kelishuvga erishildi. Dastlab Yevroosiyoga a’zo davlatlarning manfaati, potensiali bir xil bo‘lmay šuyidagacha edi. Rossiya 48, Šozoђiston, Belorus 20 foizdan, Tojikiston, Širђiziston 10 foizdan iborat ovozga ega bo‘lgan. 2005 yil 6-7 oktyabrda Rossiya Federatsiyasining Sankt-Peterburg shaqrida «Markaziy Osiyo qamkorligi» tashkiloti va Yevroosiyo ištisodiy qamjamiyati (YeOIQ) negizida yangi YeOIQni shakllantirish to‘ђrisida šaror šabul šilindi. Demak, Yevroosiyo ištisodiy qamjamiyatiga 2006 yil 25 yanvarda Œzbekiston Respublikasi qam šo‘shildi.

Yevroosiyo ištisodiy qamjamiyati doirasidagi alošalar bilan boђliš masalalar qam muqokama etildi. Uchrashuvda O‘zbekiston Respublikasi bilan Rossiya Federatsiyasi o‘rtasida ittifošchilik munosabatlari to‘ђrisidagi shartnoma imzolandi. Shuningdek, qar ikkala davlatlar o‘rtasida savdo-sanoat palatalari o‘rtasida qamkorlik to‘ђrisidagi bitim, O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi bilan Rossiya Federatsiyasining Narkotiklar aylanishini nazorat šilish bo‘yicha federal xizmat to‘ђrisida narkotik vositalarning, psixotron moddalarning nošonuniy aylanishiga karshi kurashda qamda prekursorlarni nazorat šilishda xamkorlik to‘ђrisidagi bitimlar imzolandi («Ma’rifat», 2005 yil 16 noyabr).