O‘bekiston Respublikasi Oliy Ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat Sharqshunoslik instituti

Ikkinchidan, demokratik jarayonlar davomida mavjud qadriyatlar tizimining o‘zi ham rivojlanib va o‘zgarib boradi. Uchinchidan, millat milliy qadriyatning xaqiqiy egasi. Demak, millat uning makon va zamondagi harakati ham, o‘tmishdan kelajakka tomon yashashi ham, avloddan avlodga yetkazib beruvchisi ham, uning asosiy ob’ekti ham aynan shu millatdir. To‘rtinchidan, milliy qadriyatlarning takomillashmaganligi millatning yo‘q bo‘lib ketishiga va oxir oqibatda egasiz bo‘lib qolishining boshlanishidir. Sobiq sho‘rolar davrida millatga bo‘lgan hujum eng avvalo, uning qadriyatlariga bo‘lgan hujumdan boshlanganligini tasodifiy hol emas edi. Buning bir qator misollarini ko‘hna tarixdan ham, hozirgi davrdan ham ko‘plab keltirish mumkin. Beshinchidan, milliy qadriyatlarning saqlanib qolishi, bu faqat ularning o‘zini o‘zi asrab qolishining asosiy masalasi deb qarash kerak emas. Balki har qanday millatning saqlanib qolishi uchun har bir millatning o‘zi javobgar, mas’ul bo‘lishi shart. Ana shu javobgarlik, mas’ullik darajasi milliy rivojlanish jarayonida alohida ahamiyat kasb etadi. Bu haqda qozog‘istonlik professor, faylasuf F. Qodirjonov xalqaro konferensiyalarning birida o‘zi tan olib, shunday fikrni bildirdi: “Qozoq ziyolilarining o‘z ona tillarini o‘rganishlari, o‘zlashtirishi va o‘z tillarida ilmiy falsafiy, siyosiy kitoblarni yozishi o‘ta mushkul bo‘lib qolayotganligining sababi - ular milliy ruhining erkinligiga nisbatan uzoq yillar xukmron bo‘lgan “qizil imperiyaning” mafkuraviy tazyiqining natijasidir. Bunday holatni Qirg‘iziston va O‘zbekiston ziyolilari o‘rtasida ham kuzatish mumkin”.¹