O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

1MMUN H U JA Y R A L A R - IM M UINOTSITLAR
Inson organizm ida him oya im m un tizim i mavjud. Bu tizim asosida 
im m un hujayralar - im m unotsitlar yotadi. Im m unotsitlar 2 xil bo'ladi. A sosiy 
im m unotsitlar, ularga T va V lim fotsitlar, plazm atik hujayralar kiradi. (39- 
rasm ) T lim fotsitlar organizm da hujayraviy im m unitct asosini tashkil ctadi. T 
lim fotsitlar tim usda (T-tobc) yctiladi va tim us (ayrisim on bez)dan chiqib 
taloq, lim fa tugun, a'zolardagi limfoid folikullalarda to'planadi. O rganizm ga 
antigen (yot m odda) tushganda ko'payadi va ularga qarshi kurashadi. T- 
lim fotsitlarning bir nccha lurlari m avjud; T-killerlar (qotil), ular yot moddam 
to'g ridan-to'g'ri 
yo'qotadi. 
T-xclpcrlar 
(yordam chi) 
- 
V-limfotsitlami 
kuchaytiradi. T-supressorlar im m unitctni pasaytiradi.
67

---

V-limfotsitlar suyak ko'm igida yctiladilar va gum oral im unitct asosini 
tashkil ctadilar. U lar ham taloq, lim fa tuguni va lim foid folikullga borib, 
to'planadilar va antigen tushganda ko'payadilar. U lar plazm olem m asida 
im m unoglobulillar rctscplorlari bo'ladi. V-lim fotsitlar plazm atik hujayralarga 
aylanib, plazm atik hujayralar im m unoglobulinlar ishlaydilar.
Im m unoglobulinlar yot m oddalarni ncytrallaydi.
Ikkinchi guruh im m unotsitlar yordam chi im m unolsitlar dcyiladi, ularga 
makrofaglar, ncytrofil lcykotsitlar kiradi.
1. 
M akrofaglar- yot m oddalarni (anligcnlarni) qam rab oladi, fagotsitoz 
xususiyatiga cga. U lar to'qim alarda, a’zolarda uchraydi. Shakli noto'g'ri, 
o'sim talik, sitoplazm asi lizosom a organcllasiga boy bo'ladi. Lizosom alarda 
csa, gidrolitik ferm cntlar ko'p bo'ladi, ular fagotsitoz qilingan m oddalarni 
parchalab yuboradilar. M akrofaglar, lcykotsitlar (m ikrofaglar) haqida qon va 
biriktiruvchi to'qim a bobida batafsil m a’lum otlar kcltiriladi.
t o t o
39-rasm. Limfotsitlar.
A. lim fotsit - sxem a
B. qon surtm asidagi lim fotsitlar
V. ТЕМ . V-limfotsit
G. REM . V-limfotsit
D. T-limfotsit