O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

Rentgenoanatomiyasi.  Oldingi  to ‘g ‘ri  proyeksiyada  dum g‘aza 

suyagi  asosi  yuqoriga,  uchi  pastga  yo ‘nagan  keng  pona  shaklida 

bo‘ladi.  Oldingi  dum g‘aza  teshiklari  yumaloq  yoki  oval  shaklida 

aniq  ko‘ringan  bo ‘lib,  dum g‘azani  o ‘rta  va  yon  qismlarga  ajratadi. 

Ko‘pincha  umurtqalar  tanasi  birikkan joyda  ko ‘ndalang  chiziqlar 

aniqlanadi.  D um g‘azaning  tuzilishi  mayda  katakchali  suyak 

tuzilishida  bo‘ladi.  D um g‘aza  yon  b o ‘lagining  yuqori  qismi 

yonbosh  suyagi  g ‘adir-budurligi  bilan  yopilgan,  pastki  qismlarida 

esa dum g‘aza-yonbosh bo ‘g ‘imining yorig‘i  notekis  chiziqli  yorig‘ 

shaklida ko ‘rinadi.  D um g‘aza umurtqalarining birikib ketgan  o‘tkir 

qirrali  o ‘siqchalari  o 'rta   chiziqda  tekis  ko‘rinishga  ega  bo‘lmagan, 

ba’zi  joyda kengaygan ikkita aniq ingichka chiziq hosil qiladi.

Yon  tomon  rentgenogrammada  dum g'aza  keng  asosi  yuqoriga 

yo‘nalgan  pona  shaklida  ko‘rinadi.  Uning  oldingi  yuzasi  silliq, 

orqasi  tekis  emas.  Tanasining  orqasida b o ‘ylama yorug‘  shaklidagi 

dumg‘aza kanali soyasi ko ‘rinadi.

Dum umurtqalari  (vertebrae coccygeae) 4 -  5  ta bo ‘lib,  odamda 

qoldiq  (rudimentar)  umurtqalar  hisoblanadi.  Ular  katta  odamda 

suyaklanib uchburchak shaklidagi dum suyagini (os coccygis) hosil 

qiladi.  U  oldinga  qarab  bukilgan  b o ‘lib,  asosi  yuqoriga,  uchi  esa 

pastga qaragan.  I  dum umurtqasida dumg‘aza  suyagi  bilan bo‘g ‘im

45

---

hosil  qiladigan  uncha  katta  bo'lm agan  tanadan  tashqari  dum 

suyagining shoxi (cornu coccygeum) ham bor.

Yangi  tug‘ilgan  chaqoloqning  dum  umurtqalari  faqat  tanasi 

bo‘lgan  4 - 5   tog‘ay  umurtqadan  iborat.  Ulaming  tanasida  bitta 

suyaklanish  nuqtasi  bor.  Birinchi  dum  umurtqasining  suyaklanish 

markazi  1-7  yoshlarda,  qolganlari  esa  ikkinchi  bolalik  davrida 

paydo bo‘lib, 30 yoshda suyaklanib b o ‘ladi.