160. Dinnning eng asosiy ijtimoiy vazifasi nimadan iborat?
tuldiruvchi, ovutuvchi (kompensatorlik)
birlashtiruvchilik
tartibga solish va nazorat kilish
siyosiy
161.Nasroniylikda birinchi bulinish kachon sodir buldi?
1054 yil
1055 yil
1060 yil
1070 yil.
162. XIII asrda bid’at (eres) bilan kurashish uchun tuzilgan katolik cherkovining tribunali nima deb ataladi?
indulgentsiya
autodafe
entsiklika
inkvizitsiya
163. «Inkvizitsiya» suzining ma’nosini aniklang
tergov, kidiruv
jazolash
ogoxlantirish
jarima.
164. Evropa Islom kengashi Kachon ta’sia etilgan va uning markazi kaerda joylashgan?
1973 yil, Londonda
1962 yil, Makkada
1926 yil, KoXirada
1975 yil, Parijda
173. Tasqif nima?
Tushuntirish ishlari.
Birgalikda kurash.
To‘ntarish.
To‘g‘ri javob yo‘q.
174. “Hizbut tahrir al islomiy” tashkilotini qachon va qaerda paydo bo‘ldi?
1953 yilda Iroqda.
1953 yilda Isroilda.
1953 yilda Afg‘onistonda.
1953 yilda Liviyada.
175. 1953 yilda Isroilda paydo bo‘lgan diniy-siyosiy radikal oqimni ko‘rsating.
Hizbut tahrir al islomiy.
Musulmon birodarlar.
Islom ozodlik tashkiloti.
Islom konferentsiyasi tashkiloti
176. “Hizbut tahrir al islomiy” tashkilotining Iordaniyadagi mas’uli Ahmad ad-Daur 1969 yilda nimada ayblanib qatl etilgan?
Odam o‘ldirishda.
Noqonuniy qurol savdosida.
Narkotik kontrabandasida.
Hukumatni egallashda.
177. “Hizbut tahrir al islomiy” tashkilotining 1969 yilda iordaniyada hukumatni egallashda ayblanib qatl etilgan vakilini ko‘rsating.
Ahmad ad-Daur.
Muhammad al-Banno.
Ismoil Sifat.
To‘g‘ri javob yo‘q.
178. “Hizbut tahrir al islomiy” vakillari hukumatni qo‘lga olishda asosan qanday usullardan foydalanadilar?
g‘oyaviy va mafkuraviy kurash yo‘lini
ochiq kurash, ekstremizm yo‘lini
siyosiy harakat yo‘lini
to‘g‘ri javob yo‘q
179. Vahhobiylar tomonidan 1803 yilda egallangan shaharlardan birini ko‘rsating.
Toif.
Madina.
Bag‘dod.
Damashq.
180. Vahhobiylar tomonidan 1803 yilda egallangan shaharlardan birini ko‘rsating.
Makka.
Karbalo.
Bag‘dod.
Damashq.
181. 1803 yilda Makkad va Madina shaharlari kimlar tomonida bosib olindi?
Eronlik shialar.
Vahhobiylar.
Hizbut tahrirchilar.
Inglizlar.
182. Vahhobiylik harakati qaysi asrda juda keng qamrovda kuchayib ketdi?
XIV asrda
XVIII asrda
XX asrda
XIX asrda
183. XIX asrda tez suratlar bilan kuchayib ketgan diniy-radikal oqimni ko‘rsating.
Hizbut tahrir al-islomiy
vahhobiylik
Karmatiylik harakati
Sof birodarlar tashkiloti
184. Vahhobiylar nechanchi yilda Madinadagi Muhammad s.a.v. masjidini talon-taroj qildilar?
1814 yilda
1812 yilda
1810 yilda
1816 yilda
185. 1810 yilda vahhobiylar tomonidan qaysi islom obidasi talon-taroj qilindi?
Makkadagi Masjidul Harom.
Quddusdagi Masjidul Aqso.
Karbalodagi hazrat Ali maqbarasi.
Madinadagi Muhammad s.a.v. masjidi.
186. Madinadagi Muhammad s.a.v. masjidi 1810 yilda kim tomonidan talon-taroj qilindi?
Ingliz armiyasi.
Vahhobiylar.
SHia jaholatparastlari.
Turk yanicharlari.
187.Bibi Oisha va Bibi Fotima sag‘analari kim tomonidan vayron etildi?
Vahhobiylar.
Ingliz armiyasi.
SHia jaholatparastlari.
Turk yanicharlari.
188. Vahhobiy jaholatparastlari tomnidan Madina shahrida Payg‘ambar s.a.v. xonadonining ikki vakilasining sag‘analari vayron etilganligi ma’lum. Ularning ismlarini to‘g‘ri ko‘rsating.
Qizlari Ruqiya va Ummu Kulsum sag‘analari
Ayollari Oisha va Xadicha sag‘analari
Ayollari Oisha va qizlari Fotima sag‘analari
To‘g‘ri javob yo‘q.
189. Hizbut tahrir al-islomiy tashkilotining faoliyati Rossiya va Germaniyada qachon ta’qiqlandi?
1999 yil.
2000 yil.
2001 yil.
2003 yil.
190. 2003 yilda Rossiyada qaysi diniy-radikal tashkilotning faoliyati ta’qiqlandi?
vahhobiylik
Hizbut tahrir al-islomiy
Aum Senrikyo
Neofashitik “Svoboda” tashkiloti
191. 2003 yilda Germaniyada qaysi diniy-radikal tashkilotning faoliyati ta’qiqlandi?
vahhobiylik
Hizbut tahrir al-islomiy
Nemis ozodlik armiyasining
Neofashitik “Doyche Kampf” tashkiloti
192. Islomofobiya atamasini birinchi bo‘lib kim va qachon muomalaga kiritdi?
B.Jenkins 1995 yilda
R.Trast 1997 yilda
E.Bzejinskiy 1992 yilda
A.Soljenitsin 1988 yilda
193. 1997 yilda Runnmed Trast tomonidan muomalaga kiritilgan “islomofobiya” atamasi nimani bildiradi?
Islomni tan olish
Islomning g‘arbga yurishi
Islomdan qo‘rquv
Islomni chegaralash
194. “Islom sherik emas, dushman” degan fikr kimga tegishli?
B.Jenkins
R.Trast
J.Lokk
K.Marks
195.O‘zbekiston aholisining necha foizini musulmonlar tashkil etadilar?
196. Islom konferentsiyasi tashkiloti qachon tuzilgan?
1949 yilda
1959 yilda
1969 yilda
1979 yilda
197. 1969 yilda tashkil etilgan Islom konferentsiyasi tashkilotiga qancha mamlakat a’zo bo‘lgan?
198.1969 yilda 57 mamlakat tomonidan ta’sis etilgan, Osiyo mamlakatlarining aksariyati a’zo bo‘lib kirgan tashkilot qanday nomlanadi?
Islom konferentsiyasi tashkiloti
Islom Ligasi
Arab davlatlari Islom ittifoqi
To‘g‘ri javob yo‘q
204. Nurchilar harakati mintaqamizga qachon kirib kela boshladi?
1990 yilda
1992 yilda
1994 yilda
1996 yilda
205. Ibn Taymiyya ilohiyotga oid qancha kitob yozgan?
400 dan ortiq
500 ga yaqin
246 ta
300 dan ortiq
206.AQSHda 1958-1999 yillar oralig‘ida terrorizmga qarshi qaratilgan qancha huquqiy hujjatlar qabul qilindi?
24 ta
30 dan ortiq
45 dan ortiq
40 ga yaqin
207. O‘zbekiston Evropa Kengashi doirasida terrorizmga qarshi kurashga qaratilgan necha xalqaro shartnomalarga qo‘shilgan?
208. 2001 yil 11 sentyabrda amalga oshirilgan terroristik harakatlar natijasida AQSH iqtisodiyoti qancha zarar ko‘rdi?
160 mlrd.dollar
146 mlrd.dollar
135 mlrd.dollar
216 mlrd.dollar
«EKSTREMIZM, TERRORIZM TARIXI VA MOHIYATI»
kursi yuzasidan informatsion ta’minot:
Asosiy adabiyotlar:
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. T.: 2003.
«Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasining Qonuni. T.: Adolat, 1998.
Karimov I. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T.: 1997.
Karimov I. Olloh qalbimizda, yuragimizda. T.: 1999.
Qur’oni karim. T.: 2001.
Abdullajonov O. Diniy aqidaparastlikning kelib chiqishi, mohiyati va O‘zbekistonga kirib kelishi. T.: 2000.
Abdullatif Qori Hoshimjon qori o‘g‘li. Zalolatga ketmang! Hizb ut-tahrir fitnasidan ogoh bo‘ling. T.: Movarounnahr, 2003.
Azimov A. Religiozno‘y ekstremizm i fundamentalizm. T.: 1998.
Diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning ma’naviy-ma’rifiy asoslari. –T.: 2008.
Jo‘raev N. Xalqaro terrorizm va mintaqaviy mojarolar. T.: 2000.
Irisov B. Din, aqidaparastlik va tahdid. T.: 2000.
Islom: bag‘rikenglik va mutaassiblik. T.: 1998.
Islom. Entsiklopediya.T: 2002.
Radjapova M. Diniy ekstremizm va terrorchilik. T.: 2000.
Rahmatov O.Ogohlik – muqaddas burch. T.: 2000.
Saidov A. Religioznaya tolerantnost i svetskoe gosudarstvo v Uzbekistane. T.: 2002.
Xorun YAhyo. Islom terrorni qoralaydi. T.: 2003.
YAkubov O. Qashqirlar galasi: terrorizmning qonli izi. T.:2000.
Husniddinov Z. Islom: yo‘nalishlar, mazhablar, oqimlar. T.: 2000.
Abdusamedov A. Dinshunoslik asoslari. T.: 1995.
Internet resurslari:
www.2004.press-servise.uz
www.rambler.ruG‘top100G‘religionG‘islam
www.ziyo.uz
www.muslimmat.uz
www.islam.ru
www.islom.uz
GLOSSARIY
AYSESKO (ISESCO) – ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha islom tashkiloti.
Al-Asmo al-Husno - Allohning 99 ismlaridir. Mazmunan uning sifatlari, fazilatlarini ifodalaydi.
Al-istihson (biror narsani yaxshi deb hisoblash) – mujtahidning ochiq-ravshan qiyosdan maxfiy qiyosga, kulliy hukmdan juz’iy hukmga o‘tishi.
Amri ma’ruf, to‘liq shakli amri ma’ruf va nahiy munkar – yaxshilikka buyurish, yomonlikdan qaytarish.
Vahdoniyat – arabcha «yakkalik, yagonalik» degan ma’noni anglatadi.
Alloh – arabchadan tangri, xudo deb tarjima qilinadi. Islomda yagona yaratuvchining ismlaridan eng asosiysi.
Janoza – islomda dafn etish marosimi va namoz turlaridan biri.
Zakot – islom “din arkonlari”dan biri bo‘lib, musulmon kishi o‘z mablag‘idan 2,5 % ni etim-esirlarga, tilanchi-gadolarga, musofirlarga, miskin-bechoralarga berishidir.
Ijmo‘ (ittifoq bo‘lish, azmu qaror qilish) – muhokama etiladigan masala yuzasidan mujtahidlarning bir fikrga kelishuvi; fiqh manbalaridan biridir.
Islom – arab tilidan olingan bo‘lib, o‘zbek tiliga «itoat, bo‘ysunish, Ollohga o‘zini topshirish» deb tarjima qilinadi.
Qazo va qadar – qazo – Alloh taoloning hamma narsalarning kelajakda qandoq bo‘lishini azaldan bilishidur, qadar – o‘sha narsalarning Allohning azaliy ilmiga muvofiq ravishda vujudga kelishidir.
Qur’on – arabcha o‘qimoq, qiroat qilmoq, jamlash ma’nolarini anglatadi.
Mashhur (hadis) – Siqa (ishonchli) bir imomdan (ikkitadan ortiq kishi) ishtirok tarzda rivoyat qilgan hadisdir.
Molikiylik – ahli sunna val jamoa (sunniylik)dagi fiqhiy mazhab.
Mutavotir - aqlan va odatan yolg‘on narsa ustida ittifoq qilishlari mumkin bo‘lmagan bir jamoat sanadi boshida, o‘rtasida va oxirida xuddi shunday sifatga ega bo‘lgan bir jamoatdan rivoyat qilgan sahih hadisdir.
«Musulmon birodarlar» - uyushmasi diniy-siyosiy tashkilot bo‘lib, u 1928 yilda SHayx Hasan al-Banno tashabbusi bilan Misrning Ismoiliya shahrida tashkil etilgan. «Musulmon birodarlari» tashkiloti xayr-ehson va ma’rifatchilik faoliyatidan to siyosiy hayotda terror metodini keng qo‘llashgacha bo‘lgan murakkab taraqqiyot yo‘lini bosib o‘tdi.
Muhaddis – hadislarni to‘plash, tekshirish va maxsus tartib bilan yozish bilan shug‘ullangan olim.
Namoz – islomda oliy ibodat shakli.
Oyat – Qur’onning eng kichik bo‘lagi, qismi.
Ro‘za – islomda ibodat shakllaridan biri bo‘lib, ramazon oyida subhdan to shomgacha ixtiyoriy eyish-ichishdan, jinsiy yaqinlikdan, yomon so‘zlardan tiyilish.
Sahih (hadis) – to‘g‘ri va aql idrokli kishi to‘g‘ri va aql idrokli kishidan rivoyat qilgan, sanadi boshidan oxirigacha uzilmay muttasil bo‘lgan shoz va muallal bo‘lmagan musnad hadisdir.
Sahihi Buxoriy – buyuk vatandoshimiz Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriyning hadis to‘plami.
Sahihi Muslim – oltita ishonchli hadis to‘plamlarining biri bo‘lib, Abul-Husayn Muslim ibn Hajjoj al-Qushayriy al-Naysoburiy qalamiga mansubdir.
Sahoba – payg‘ambarni ko‘rgan, u kishi bilan suhbatlashgan ilk islom davrida yashagan kishi.
Sunan – hukmga dalolat qiluvchi hadislar to‘plami.
Sunani Abu Dovud – muhaddis Sulaymon ibn Ash’as ibn Ishoq ibn Bashir ibn SHaddod ibn Amr Abu Dovud al-YAzdiy as-Sijistoniyning shoh asari.
Sunani ibn Moja – Abu Abdulloh Muhammad ibn YAzid Mojo al-Qazviniyning hadislar to‘plami.
Sunnat – odat, an’ana, xatti-harakat ma’nolarini berib, Muhammad (sav)ning so‘zlari, amallari, xatti–harakatlarini o‘zida mujassam qilgan.
Sunniylik – islomda sobitqadam, izchil, barqaror hisoblangan oqim.
Sura – Qur’onning bir bo‘lagi bo‘lib, uch yoki undan ortiq oyatlardan tashkil topgan. «Sura» so‘zi lug‘atda qo‘rg‘on, manzil va sharaf ma’nolarini beradi. Istilohida esa Qur’on oyatlarining boshlanish va tugashi belgilangan mustaqil toifasidir.
Tavhid – yakkaxudolik to‘g‘risidagi ta’limot bo‘lib, islomda Allohga shirk keltirishning turli ko‘rinishlaridan voz kechish va uning zotida ham, sifatlarida ham, ishlarida ham, ismlarida ham, hukmlarida ham sherigi yo‘q, deb e’tiqod qilishdir.
Terrorizm - jamiyatda beqarorlik keltirib chiqarish, aholining keng qatlamlarida vahima va qo‘rquv uyg‘otishga qaratilgan siyosiy kurashning o‘ziga xos usulidir. U yashirin (konspirativ) ruhdagi tashkilotlar tomonidan beqarorlik keltirib chiqarish orqali davlat hokimiyatini egallash maqsadida qo‘llaniladi. Terrorchi uyushmalar ommaviy bo‘la olmagani uchun ham ko‘p hollarda aholining keng qatlamlari nomidan harakat qilish taassurotini uyg‘otish maqsadida diniy shiorlardan niqob sifatida foydalanadilar.
Terroristik faoliyat- bu terrorchilik operatsiyalarni tashkil qilish va amalga oshirishi: terrorizm mafkurasini tarqatish terrorchilik harakatlari amalga oshirish maqsadida jinoiy tashkilotni yoki guruhni tashkil etish hamda bunday harakatlarda ishtirok etish: terroristlarni yollash, tayyorlash, qurollantirish: terroristik tashkilotlarni yoki guruhni moliyaviy, moddiy, texnikaviy qo‘llab quvvatlash.
Terroristik tashkilot- bu terroristik faoliyatini olib boruvchi yoki o‘z faoliyatida terrorchilik e’tirof etgan tashkilotdir.
Terrorizm harakati- odamlarni garovga olish, davlat va jamoat arboblari, aholining turli milliy, etnik diniy va boshqa guruhlari ham xorijiy davlatlar, tashkilotlarga taxdid solish, ob’ektlarni egallash zarar etkazish yoki yo‘q qilish. Portlatish , o‘t qo‘yish, kimyoviy biologik, portlovchi, zaharlovchi va boshqa moddalarni qo‘llash. Er, suv va havo transport vositalarini egallab olish, olib qochish, ularga zarar etkazish yoki yo‘q qilish, odamlarning sog‘ligiga, hayotiga va mulkiga tahdid solish.
Fiqh – chuqur tushunish, bilish degan ma’noni anglatadi. Musulmonlarning xulq-atvor me’yorlari to‘g‘risidagi islom doktrinasi, islom ijtimoiy me’yorlar majmuasi, keng ma’nodagi musulmon huquqidir.
Hadis – Payg‘ambar(sav)ning so‘zlari yoki fe’llari yohud ta’sirlari (biror masaladagi) to‘xtamlari hadis deyiladi.
Hadisi Qudsiy – lafzi rasuli Akramdan va ma’nosi ilhom yoki tush yo‘li bilan Allohdan kelgan kalomdir.
Hanbaliylik – ahli sunna val jamoa (sunniylik)dagi fiqhiy mazhab.
SHialik – guruh, partiya, tarafdor degan ma’noli arabcha so‘zdan olingan.
SHofi’iylik – ahli sunna val jamoa (sunniylik)dagi fiqhiy mazhab.
Ekstremistik harakat - «Ekstremistik» so‘zi «aql bovar qilmas darajada», «haddan oshish» ma’nolarini bildiradi. Jamiyatda qabul qilingan qadriyatlar va me’yorlarga zid qarashlarni ilgari surish, keskin qarashlar va choralarga moyillik ekstremizmning asosiy xususiyati hisoblanadi.
E’tiqod - e’tiqod (arabcha «i’taqada» fe’lidan) ishonch, imonli bo‘lish ma’nolarini anglatadi. Keng ma’noda e’tiqod inson faoliyati uchun ma’naviy asos, yo‘l-yo‘riq va mo‘ljal bo‘lib xizmat qiluvchi, aql his va iroda vositasida anglangan bilim, g‘oya va shu asosda shakllanadigan maqsadlar majmuini hamda ularning to‘g‘riligiga ishonch bilan bog‘liq bo‘lgan psixologik holatni ifodalaydi.
M U N D A R I J A
Kirish……………………………………………………………………..……………...
Ma’ruzalar kursi……………...……………………………………………………….
Ishchi dastur………………………………………………………………..…………….
Kurs bo‘yicha reyting ishlanmasi va baholash mezoni………………………………...
Fan bo‘yicha ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqishning
kontseptual asoslari..........................................................................................................
Seminar mavzulari yuzasidan metodik tavsiyalar…………………………………..
Talabalar mustaqil ish topshiriqlari mavzulari…………………………………..
Kursi yuzasidan yakuniy baholash savollari…………………………………………
Testlar to‘plami...............................................................................................................
Kursi yuzasidan informatsion ta’minot……………………………………………..
Glossariy.........................................................................................................................
Mundarija.................................. ……...........................................................................
Do'stlaringiz bilan baham: |