O ’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus ta’lim vazirligi

 

YONUVCHI SLANETSLAR SANOATI 

---

Ushbu  sanoat  slanetslarni  kazib  olish  va  ularni  kayta  ishlash 

tarmoklaridan iborat. 

Slanetslar  tarkibida  60

—70  foiz  organik  moddalar  bulgan  gilli  yoki 

oxaktoshli  tof  jinslaridir.  Tez  ut  oladi  va  tutab  yonadi.Yenuvchi  slanetslar 

tarkibida juda kup uchuvchan moddalar bor. Bu jixatdan ular kungir ko

’mir 

va hatto torfdan ustunlik qiladi. Shu sababdan ular gazlashtirish va kimyo 

sanoatida  foydalanish  uchun  kulaydir.  Slanetslardan  zavod  sharoitida 

x.aydash yuli bilan olinadigan smola va smolasimon suv, och rangli motor 

yokil-gisi,  surkov  moylari,  yogochni  konservatsiya  kilishda  ishlatiladigan 

preparatlar, turli xil farmatsevtika maxsulotlari ishlab chikarish uchun xom 

ashyo bulib hisoblanadi. Ularni quruq haydash natijasida hosil qilinadigan 

slanets gazining issiklik berish xususiyati 3800

—4000 kaloriya bulib, undan 

yok,ilgi  sifatida  foydalaniladi.  Slanetslar  yonishi  natijasida  xrsil  buladigan 

kul k.immatli yopishtiruvchi modda bulib, undan tsement, binokorlik fhihth 

va issiklik izolyatsiyasi materiallari ishlab chi-k.arishda foydalaniladi. 

Yonuvchi slanetslarning yirik konlari Estoniya, Rossiya, Xitoy, AQSH, 

Kanada, Buyuk Britaniya, Avstraliya va Kozog

’istonda joylashgan. Estoniya 

slanets  sanoati  mazkur  davlatni  gaz  bilan  ta

‘minlaydi.  Bundan  tashkari, 

Estoniyada  yonuvchi  slanetslardan  kattik.  yok.ilgi  sifatida  ham,  undan 

suyuk. yokilgi va gaz ishlab chikarishda ham foydalaniladi.