Shvetsiya muzeylari
1. Shvetsiyada muzeylar ahamiyati.
2. Ochiq osmon ostidagi muzeylar.
3. Shvetsiya Davlat Milliy muzeyi.
Shvetsiya Qirolligi - Shimoliy
Yevropadagi, Skandinaviya
yarim orolida joylashgan davlat hisiblanadi. M am lak at, g ‘arbda
- Norvegiya , shimoliy-sharqda - Finlandiya va janubiy-g‘arbda
Daniya mamlakatlari bilan chegaradoshdir. Shvetsiya - botnik
ko‘rfazi va Boltiq dengizi suvlari yuvib turadi. Mamlakatning
g ‘arbiy qismidagi Skandinav tog‘ tizmalari Shvetsiyani Norvegi-
yadan ajratib turadi. Shimoliy tog‘li hududlarda - subarktik iqlim
hukmron.
Shvetsiya 21 okruglarga b o ‘linadi, ularning har biri boshida hu-
kumat tomonidan tayinlanadigan boshqaruv turadi. Har bir lenda,
shuningdek, mahalliy boshqaruv organlarida, mahalliy aholi to
monidan saylanadigan - landstinglar turadi. Har bir len, o ‘z navba-
tida, kommunalarga bo‘linadi.
Asosiy etnik guruhlar: shvedlar - 90 %, finlar taxminan - 3 %
ni tashkil etadi. Shvetsiya aholisining asosiy qismi 2000-yilda
davlatdan chetlashtirilgan - lyuteran diniga ibodat qilishadi. Mam-
lakatda, shuningdek, kotoliklar, provaslavlar va baptistlar mavjud.
Davlat tili - shved tili hisoblanadi.
Shvetsiya - konstitutsion monarxiya boshqaruvidagi davlatdir.
Davlat boshlig‘i - qirol hisoblanadi, ammo qirol hokimiyati azal-
azaldan vakillik va marosim vazifalarida cheklangandir. Hokimi-
yat, parlament (Riksdag) tomonidan saylangan Bosh vazir bosh-
chiligidagi
hukumat tomonidan boshqariladi. Mamlakatning eng
obro‘-e’tiborli partiyasi - Sotsial-demokratik ishchilar partiyasi hi
soblanadi. Shvetsiya - Yevropa Ittifoqi va Shengen bitimi a ’zosi.
Shvetsiya- yuqori rivojlangan industrial mamlakat hisoblanadi.
Iqtisodiyotning asosiy manbalari: o ‘rmon sanoati, gidroenergiya
va temir rudasi qazib olish hisoblanadi. Mamlakatda metallar
va mineral yoqilg‘ilar qazib olinadi. Sanoatda: mashinasozlik,
elektronika va kimyo sanoati ishlab chiqarish tarm og‘i rivojlangan.
Qishloq xo‘jaligida asosiy e ’tibor: chorvachilik va texnik donli
mahsulotlar o ‘stirishga qaratilgan. Mamlakatda yirik dengiz floti
mavjud. Eksport uchun: mashina va uskunalar, kimyo mahsuloti va
metallar yetkazib beriladi. Import orqali esa: mashinalar, neft
va neft mahsulotlari, kimyoviy moddalar, avtomobil, oziq-ovqat
mahsulotlari, kiyim-kechak olib kiriladi. Asosiy savdo hamkorlari :
Germaniya, Buyuk Britaniya, AQSH va Norvegiya.
Eramizning V -V I asrlaridan boshlab Shvetsiya davlati Rim im-
periyasi bilan aloqalami kengaytirib yubordi. Taxminan 800-yil-
larda
Melaren ko‘lida ilk Shvetsiya davlati Birka shahri vujud-
ga kelib, tez orada Boltiq dengizidagi eng yirik savdo marka-
ziga aylandi. Mana shu yerdan vikinglaming yurushlari boshlandi.
1240-yili shvetsiyaliklar o ‘z flotini Neva bo‘ylab eski Ladoga va
Novgorod shaharlarini bosib olish uchun jo ‘natadi, ammo Aleksandr
Nevskiy qo‘shini tomonidan tor-mor etadi. XIII asming oxirlari-
ga kelib, Shvetsiya davlati o ‘ziga fin yerlarini
bo‘ysundirib oldi.
XVI - XVII asrlarda Shvetsiya harbiy siyosiy faoliyat olib bordi.
Pyotr I qo‘shinlari tomonida Shvetsiya harbiylarining Poltavadagi
jangda butkul tor-mor etilish 1700 — 1721-yillardagi Shimoliy
urush-da m ag‘lubiyatga uchrashi tufayli Shvetsiya Germaniya yer-
laridan ayrilib, o ‘zining Boltiq viloyatlari, G ‘arbiy Kareliya shu
jum ladan, Viborg qal’asini
Rossiyaga berib yubordi. Shvetsiya
va Rossiya o ‘rtasidagi Fin ja n g i(1 8 0 8 — 1809-yillar) Shvetsiya
qo‘shinining butkul mag‘lubiyati bilan yakunlandi. Shvetsiya dav
lati Birinchi Jahon urushi davrida betarafligini saqlab turdi. Ikkinchi
Jahon urushida ham Shvetsiya o ‘zining betarafligini saqlab, harbiy
harakatlarga qo‘shilmadi. Berlin devori qulagandan so‘ng Shvetsi-
yaning to ‘la mustaqilligi qayta ko‘tib chiqilib, hukumat Yevropa It-
tifoqiga kirish xohishini bildirdi. 1995-yili Shvetsiya Yevropa Ittifoqi
a ’zosiga aylandi.
Do'stlaringiz bilan baham: |