O zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi milliy rassomchilik va dizayn instituti

O ‘zbekiston — Polsha munosabatlari. 
Ikki xalq o ‘rtasidagi alo- 
qalar ko‘p yillik tarixga ega. Xususan, 1863 — 1864-yillarda chor 
Rossiyasiga qarshi qo‘zg‘olon ko‘targan polyaklar 0 ‘rta Osiyoga sur- 
gun qilingan edi. Ular Toshkent, Samarqand, Buxoro, Termiz, Q o‘qon 
va boshqa shaharlarda yashab, mehnat qildilar. 1895-yil Toshkentda 
polyak bolalari uchun maktab va kutubxona ochildi, keyinroq polyak­
lar kosteli faoliyat boshladi. Ikkinchi jahon urushi davrida Polshani 
nemis-fashist qo‘shinlaridan ozod qilish uchun b o ig a n janglarda 
o ‘zbek generali S.Rahimov Gdansk yaqinida halok b o id i. Shu urush 
oqibatida ommaviy qatag‘onlar sababli, polyaklaming mintaqamizga 
ikkinchi ko‘chishi sodir b o id i. 0 ‘tgan yillarda polyak-o‘zbek xalqlari 
vakillari inoq yashab keldilar. 0 ‘zbekiston mustaqillikka erishgach, 
polyaklaming “Svetlitsa Polska” madaniyat markazi jamoatchilik 
uyushmasi maqomini oldi. 0 ‘zbekistondagi 3000 ga yaqin polyak 
aholisiga o ‘z milliy an’analarini va madaniyatini rivojlantirish, ikki 
mamlakatning milliy va davlat bayramlarini nishonlash imkoni yara- 
tildi. Polsha assotsiatsiyasi huzuridagi ’’Poloniya” seksiyasi, ’’Svetlit-

---

sa Polska”ning Samarqand, Farg‘ona, Buxoro va Toshkent sho‘balari 
faoliyat yurityapti. Turli tarixiy sanalar, polshalik mashhur madaniyat 
va san’at arboblariga bag‘ishlangan uchrashuv, kechalar, konsertlar 
uyushtirib turiladi. Buyuk kompozitor Fredirik Shopenga bag‘ishlab 
Toshkentda fortepiano musiqa festivali, A.Mitskevich va V.Reymont 
kabi mashhur yozuvchi va shoirlamig xotira kechalari o ‘tkazildi.
Varshava Milliy muzeyi
Varshava Milliy muzeyi Polsha mamlakatida joylashgan. Bu 
muzey 1862-yilda “San’at muzeyi” nomi bilan ochilgan. 1916-yilga- 
cha ushbu muzey san’at maktabi binosi bilan birgalikda joylashtiril- 
gan. Muzeyning hozirgi kundagi binosi 1927 — 1938-yillar oralig‘ida 
m e’mor Tadeusha Tolvinsko va Antona Digata loyihasiga binoan bar­
po etilgan. 1964 — 1972-yillarda muzeyning shimoliy qismi yangi 
loyiha bo‘yicha taniqli m e’morlar Karlya Golavskiy va Stefana Ko- 
zinskiylar tomonidan qayta tiklandi.
Muzey kolleksiyalari orasidagi gravyuralar Milliy kutubxona va 
maktab fondi jam g ‘armasidan olingan. 1916-yilda muzey Varshava 
shahrining shaxsiy “Milliy muzeyi” nomi bilan ochildi.
1916-yildan 1935-yilgacha muzey direktori Bronislav Gembajevs- 
kiy, 1935-yildan esa muzeyning yandi direktori etib, Stanislav Lorens 
tayinlangan. U bu muzeyni 47 yil davomida, y a’ni o ‘limiga qadar 
boshqargan.
Ikkinchi jahon urushida muzey kolleksiyasiga etarlicha ziyon yet- 
kazildi. 1944-yilda Varshava hukumati noyob kolleksiyalami muho- 
faza qilishga uringan71.