O zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi milliy rassomchilik va dizayn instituti

Londondagi Britaniya muzeyi
London Milliy galereyasi va Britaniya muzeyi insoniyat tarixida- 
gi jahonning eng mashhur muzeylaridan biri hisoblanadi. Britaniya 
muzeyi to‘plami o ‘zida taraqqiyotning boshlanishidan hozirgi kunga- 
cha bo'lgan davmi aks ettiruvchi 13 milliondan ortiq eksponatlami 
mujassamlashtiradi. Blumbosberidagi muzeyga dunyoning eng chekka 
o ‘lkalaridan ham m o‘jizalar olib kelishadi. Qadim va zamonaviy dur- 
donalar uzoq o ‘tmishdagi yunonlar, ossuriyaliklar, atsteklar, qadimgi 
xitoyliklar va hindular tarixini hikoya qiladi. Britaniya muzeyi dok- 
tor va olim Xans Sloan kolleksiyasi negizida 1753-yil tashkil topadi. 
Birinchi marta muzey tomoshabinlarga o ‘z eshiklarini 1759-yilning 
yanvarida Blumbosberidagi Montagu Xouseda ochadi va shundan 
buyon shu yerda joylashadi. Ikki yarim asr davomida muzeyning ken- 
gaytirilishi 1887-yilda Janubiy Kensingtonda o ‘lkashunoslik muze-

---

yining ocbijjjshiga turtki bo‘ldi. 1997-yilgacha zamonaviy Britaniya 
kutubxon
3
.sj jamoat uchun yopiq b o ig a n davrda Britaniya muzeyi 
o‘zining n~iuzey hamda milliy kutubxona vazifasini bajarganligi bilan 
ahamiyatlifjjj- London galereyasiga kirish maxsus ekspozitsiyalarni 
nazarda tutmaganda, umuman bepuldir51. Britaniya muzeyi dastlabki 
davrda su rat|ar galereyasi sifatida emas, balki umumiy tashkilot mi- 
solida o ‘yiangan edi. Tabiatshunos olim Xans Sloan (1660-1753) 
tufayli bu muzey dunyo yuzini ko‘rdi. 0 ‘z hayoti davomida Sloan 
antiqa bu y umlar kolleksiyasi to ‘playdi va oiim idan so‘ng bu kollek- 
siyaning tarqalib ketishini xohlamaydi. Shu sababli uni qirol Georg
11 ga vasiyat qilib ketadi. 0 ‘sha davrlarda Sloan kolleksiyami 71 ta 
predmetd^n iborat boigan: 40 mingta kitob, 7 ming manuskriptlar, 
337 tom gerbariylar, reproduksiyalar, grafika, Alibrext Dyurer ishlari, 
Misr, Gretsiya? Rim , Uzoq va Yaqin Sharq va Amerikadan keltirilgan 
asori atiqaiar. 
1
753-yilda qirol Georg II muzey tashkil qilish haqidagi 
farmonga imzo chekadi. Ushbu farmonga muvofiq, Sloan kolleksiya- 
siga yana 2 ta kutubxona: Elizaveta davriga mansub Robert Kotton 
tomonidan to‘plangan Cottonian Librari hamda gersog Oksfordlarga 
mansub Xarleian Librari kutubxonalari qo‘shiladi. Ular 1757-yilda 
qirollik kutubxonasiga biriktiriladi. Britaniya muzeyi qirollikka ham, 
cherkovga ham tegishli boim agan, omma uchun ochiq b o ig a n yangi 
tipdagi milliy muzeylardan. Bugungi kunda muzeyda tabiatshunoslikka 
oid to‘plamlar yo‘q, kitoblar, manuskriptlar Britaniya kutubxonasiga 
oikazilgan. Eksponatlarning xilma xillik darajasi yo‘qotilgan b o isa- 
da, 250 yii davomida Britaniya muzeyi eksponatlar soni 13 millionga, 
Tabiatshimosiik muzeyida 70 millionga, Britaniya kutubxonasidal50 
millionga ko‘paydi va bu ko‘rsatkich yil sayin o ‘sib bormoqda.