O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol

paytida  ana  shu  ziyoratgoh  G ‘ijduvon  aholisini  o ‘z  panohida  saqlagan.

4 

«Zikri  xufiya»ning  asosida  «Ilmi  Laduniy»  yotadi.  «Ilmi  Laduniy»  esa  uchga 

bo‘linadi:  vahiy,  ilhom ,  farosat  (intuitsiya).  Vahiy  payg‘ambarlarga,  ilhom  avli- 

yolarga,  farosat  orqali  bilish  esa  so ‘fiylarga  Ollohning  ruxsati  bilan  berilarmish 

(Sadriddin  Salim  Buxoriy.  Dilda  yor.  Toshkent,  1993,  9-bet).

244

---

Abduxoliq  G ‘ijduvoniy  barkamol  inson  uchun  zarur  bo‘lgan 

odob-axloq  normalarini  ishlab  chiqqan.  Uning  fikriga  ko‘ra,  in­

sonni  ulug‘laydigan  eng  muhim  fazilat  bilimli,  ilmli  bo‘lishdir. 

Inson  har  qanday  vaziyatda  ham  ilm  va  taqvo  bilan  birga 

bo‘lmog‘i,  ayniqsa,  fiqhni  (huquqni)  chuqur  o‘rganmog‘i  darkor. 

Chunki  inson  faoliyati  asosan  ikki  buyuk  qudrat:  huquq  va 

axloq  yordamida  boshqariladi.

Abduxoliq  G'ijduvoniy  inson  axloqiy  qiyofasini  ulug‘lovchi 

alomatlar  haqida  gapirib,  oz  so‘zla,  oz  yeb-ich,  oz  uxla,  ahli 

ayoldan  ehtiyot  bo‘l,  besoqollar,  xotinlar  va  bid’atlar,  boylar 

va  omiylar  bilan  suhbat  qurma,  ko‘p  kulma,  ayniqsa,  qah- 

qah  urib  kulishdan  qoch,  ko‘p  kulishdan  yurak  qorayadi.  Boshqa 

odamga  shafqat  ko‘zi  bilan  boq  va  hech  bir  kishini  xor  tutma, 

deb  vasiyat  qiladi.

Abduxoliq  G ‘ijduvoniyning  inson  ruhiy-ma’naviy  qiyofasi  ha­

qidagi  qarashlarining  asosida  hojagon  tariqatining  quyidagi  sak- 

kiz  qoidasi  yotadi1.  Xuddi  shu  sakkiz  qoida  talablarining  baja- 

rilishi  inson  ma’naviy  yetukligi  holatini  belgilaydi.

Birinchi  qoida  —  «Xush  dar  darx|j  deb  yuritiladi.  Ushbu 

qoida  inson  ruhiy-ma’naviy  kamolotining  holatini,  ayniqsa, 

uning  e’tiqodi  mustahkamligini  ifodalaydi.  Xudo  vasliga  yetishni 

orzu  qilgan  bunday  qutlug1,  muborakbod  istak  yo‘lida  toat- 

ibodat  qilayotgan  har  bir  kishi,  awalo  xufyona  —  ovoz  chiqar- 

masdan  zikr  qilishi,  o ‘zidan  chiqayotgan  har  bir  nafasdan  o‘ta 

hushyor  bo‘lishi  joizki,  toki  bunda  g'aflat  yuz  bermasin. 

Chiqayotgan  har  nafas  Xudovandi  Karimning  muborak  nomi 

bilan  uzluksiz  bog‘lanishi  lozim.  Boshqacha  aytganimizda,  inson 

barkamolligining  birinchi  alomati  hojagon  tariqati  talabiga  mu­

vofiq  Olloh  taoloning  muborak  nomini  ulug‘lash,  e’zozlashdir.

Ikkinchi  qoida  —  «Nazar  bar  qadam»,  asosan,  barkamol­

lik,  oriflik  da’vosini  qiluvchi  har  bir  murid,  har  bir  shogird 

bosgan  qadamini  o‘ylab  bosishi  lozim,  toki  uning  nazari  turli 

noxushliklar,  badbaxtliklar,  behayoliklar  bilan  ro‘baro‘  kelma- 

sin.  Boshqacha  qilib  aytganimizda,  bosilgan  har  bir  qadam 

ming  marta  o'ylanishi,  faqat  o ‘shandan  so‘ng  tashlanishi  darkor. 

Chaqirilmagan,  aytilmagan  joyga  borilmagani  ma’qul.