O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

A nalogik
  x u l o s a ,   bu  x u lo sa  c h i q a r i s h n i n g   s h u n d a y  
shak lid irk i,  b u n d a   biz  ikki  p r e d m e t n in g   b a ’zi  b ir  belgilari 
o ‘x sh ash lig ig a  q a r a b ,   bu  p r e d m e t la r n i n g   b o s h q a   belgilari 
h a m  
0
‘xshashligi t o ‘g ‘risida xulosa chiqaram iz. Analogiya deb, 
n a rsa   v a   h o d i s a l a r n i n g   bir-biriga  o ‘x sh a s h   b o 'l g a n   b a ’zi 
b e lg il a r ig a   q a r a b g i n a   xu lo sa  y u r i t i s h d a n   ib o r a t   x u lo sa  
chiqarish shakliga aytamiz.  Analogik usulda chiqarilgan xulosa 
c h i n ,   t a x m i n i y   h a m d a   y o lg ‘o n   b o ‘lishi  m u m k i n .   F ik r  
y u r itis h n in g   b u n d a y   shakli  k o 'p i n c h a   yosh  b olalarga  xos 
xususiyatdir.  D e m a k ,  j u z ’iy  ikki  y a k k a   h u k m la rg a  asoslanib 
j u z ’iy  y o k i   y a k k a   h u k m   k e ltirib   c h i q a r a m i z .   B o g kc h a  
y o sh id ag i  b o l a   m a n a   b u n d a y   m u l o h a z a   yuritadi:  „ A d a m la r 
d a r v o z a d a n   i s m im n i   aytib chaqirib  keldilar.  U la r sovg'a  olib
284
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kelgan  b o ‘lsa la r  k e ra k “ .  Bu  b o l a n i n g   fikrini  an a liz   q ilib  
k o ‘rsak,  u n i n g   fikr  yuritishi  m a n a   b u n d a y   l a rz d a   t a r a q q i y  
etganligini  s h o h id i  b o l a m i z .   „ 0 ‘t g a n   g a ld a   a d a m   i s m i m n i  
aytib   c h a q ir i b   kelgan  edilar.  0 ‘s h a n d a   u la r  m e n g a   so v g ‘a  
olib kelgan edilar.  Y ana chaqirayotirlar. Albatta, a d a m  m e n g a  
sovg‘a  olib   k e lg a n la r“ ,  deb  x u lo sa  c h i q a r a d i .
E n d i  turli  yoshdagi  k is h ila rn in g   t u r m u s h   la v h a la rid a n  
n a m u n a l a r   keltiram iz:
0 ‘s m i r   y o s h i d a g i   o ‘q u v c h i   m u l o h a z a s i d a n   p a r c h a :  
, , 0 ‘tg a n   yili  n o y a b r n in g   o ‘rta la rid a   q a lin   q o r   y o q q a n   ed i. 
N o y a b r n i n g   o ‘rtasi  y a q i n l a s h m o q d a .   D e m a k ,   y a n a   q a l i n  
q o r   y o g ‘ishi  e h t i m o l “ .
0 ‘sp irin   s h u n d a y   xulosa  c h i q a r d i:   „ S h u   yil  yoz  o y i d a  
p u l - b u y u m   lotereyasiga  s o a t  y u t i b   o i g a n   e d im .  K io s k a d a  
lotere ya bileti  sotilm oqda.  Y a n a  s o tib  o lay,  b iro r narsa y u ti b  
q o l a r m a n “ .
0 ‘q u v c h i  analogiyasidan  , , O kt g a n   im ti h o n d a  biletni e n g  
tagidan  to rtib  olib  „ a ’lo “ oigan  e d i m .   I m ti h o n la r y a q i n l a s h i b  
qoldi.  Y a n a   ta g id a n   tortib  o ls a m   o m a d i m  yurishib  k e t a r “ .
Y e tu k   y o s h   davridagi  kishi  s h u n d a y   xulosa  c h iq a r d i : 
„ B o l a l a r n i n g   z o ‘r m a - z o lri  b i l a n   y a k s h a n b a   kuni  p a r k k a  
c h i q s a m ,   y ig irm a   yillik  q a d r d o n i m   kelib  ketibdi.  B u g u n  
y a k s h a n b a ,  y a n a   b o l a l a r x a r h a s h a   q ilish y a p ti,  yaxshisi  u y d a  
h o rd iq   c h iq a r g a n im   m a ’qul,  c h u n k i   y a n a  k im d ir m e h m o n g a  
kelib  q o l a r “ .
K e k sa  o d a m   chiq arg an   x u lo s a s i d a n   n a m u n a :   , , 0 ‘t g a n  
hafta  z a g ‘izg‘o n   sayraganda,  q a d r d o n   d o ‘stim  keldi.  Y a n a  
z a g ‘iz g ‘o n   s a y r a y a p t i .   B u  g a l  s e v i k l i   n a b i r a m   A k o b i r  
m e h m o n g a   kelishi  m u m k i n “  v a  h o k a z o .
S h u n d a y   qilib,  a na logik y o ‘l  b il a n   x u lo sa  c h i q a r g a n d a ,  
m u r a k k a b   q o n u n i y a t l a r   t o ‘g ‘r i s i d a g i   b i l i m l a r   o ‘z l a s h -  
t i r i l m a s a - d a ,   lekin  t u r m u s h n i n g   t u r l i   j a b h a l a r i d a   u n d a n  
f o y d a la n ib   turiladi.