O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

-a. basillaris; 7-a. inferior anterior cerebelii; 
8
-a . inferior posterior cerebella;
9-a. spinalis posterior; 10-cerebellum; 11- a. vertebralis; 12- a. spinalis anterior;
13-pons; 14-a. cerebri posterior; 15-a. comminicans posterior; 16-a. cerebri
media; 17-lobus temporalis; 18-lobus frontalis.
Ko‘prikning orqa chekkasida ikkala umurtqa arteriyalari qo‘shilib 
bazilar arteriyani hosil qiladi. Bazilar arteriya ko‘prikning oldingi 
chekkasida ikkita miyaning orqa arteriyalariga bo‘linadi. Umurtqa
279

---

arteriyasi tarmoqlari ko‘prikni, o ‘rta miyani, miyachani va bosh miya 
yarim pallasining ensa b o ia g in i qon bilan ta ’minlaydi. Miyaning 
orqa arteriyalari ichki uyqu artetiyasining ta rm o g i b o ig a n orqa 
qo‘shuvchi arteriyaga qo‘shiladi. Bu ikki tizim tarmoqlarining bosh 
miya yarim pallasining pastki yuzasida qo‘shilishi natijasida yopiq 
arterial (villiziy) halqasi hosil b o iad i.
Bundan tashqari, umurtqa arteriyasidan orqa miyaning oldingi 
va orqa arteriyalari, shuningdek miyachaning orqa pastki arteriyasi 
chiqadi.
Bosh miyaning vena tizimi arteriyalarga nisbatan hajmi katta 
b o iib , ular yuza va chuqur guruhlarga b o iin ad i. Ular qonni vena 
sinuslari orqali ichki b o ‘yintum q venasiga quyadi.
Bosh miya pardalari
Bosh miya ham xuddi orqa miyadek uch qavat parda bilan 
o ‘ralgan. Bu pardalar bosh miyani o ‘rab, katta teshik sohasida orqa 
miya pardalariga o ‘tib ketadi. Bosh miyaning qattiq, to ‘r va yum ­
shoq pardalari tafovut qilinadi.
Bosh miyaning qattiq pardasi 
(dura mater encephali) 
qalin 
va pishiq b o iib , tarkibida kollogen va elastik tolalari b o ig a n
biriktiruvchi to ‘qimadan iborat (313-rasm). Kalla b o 'sh lig in i ichki 
tomondan qoplab, u kallaning miya qismi suyaklarini qoplovchi 
suyak usti parda vazifasini ham bajaradi. Kalla q o p q o g i suyaklari 
bilan u pishiq birikmagan b o iib , oson ajraladi. Kalla asosi suyaklari 
bilan u choklaming chekkalari va teshiklar sohasida mustahkam 
birikkan b o ia d i. Qattiq pardaning to ‘r 
pardaga qaragan ichki 
yuzasi silliq. B a’zi sohalarda qattiq parda b o iin ib , endoteliy bilan 
qoplangan uchburchak shaklidagi vena bo ‘shliqlarini hosil qiladi. 
Vena bo'shliqlariga qon bosh miya va kalla suyaklari venalaridan 
oqib keladi. Bosh miyaning qattiq pardasi o ‘zining ichki yuzasidan 
miyaning qismlari o ‘rtasiga kirib, ulam i bir-biridan ajratuvchi bir 
nechta o ‘siqlar beradi.
Ulardan bosh miyaning o ‘rog‘i 
(falx cerebri) 
yarim pallalar 
o ‘rtasidagi bosh miyaning 
b o ‘ylama tirqishi ichida joylashgan
280

---

yupqa yarimoysimon shakldagi qatlam bo‘lib, qadoq tanaga yetib 
bormaydi. U old tomondan g ‘alvirsimon suyakning xo‘roz tojiga 
va peshona suyagi qirrasiga birikkan. Orqa tomonda esa miyacha 
chodiriga birikib ketgan.
Miyacha chodiri