O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

266-rasm.
Vena devorining tuzili-
shi chizmasi: 
1
-endoteliy; 
2
-tunica media;
3-tunica externa; 4-ichki elastik membrana.
Bu venalar ichki tomondan endo- 
teliy bilan qoplangan b o iib , uning 
ostida endoteliy osti membranasi 
tashqi 
tomonida yupqa yumshoq 
biriktiruvchi to ‘qima pardasi boiadi. 
Ular elastik, kollagen tolalar va 
biriktiruvchi 
to ‘qimadan 
tuzilgan 
b o iib , ustidan endoteliy qoplagan.
Venalaming o ‘ziga xos xususiyatlaridan biri ulaming qismida 
vena tomirlarining q o p q o g i borligidir (267-rasm).
267-rasm.
Vena tomirlarining
qopqoqlari: 
1
-vena qopqoqlari; 
2
-
qopqoqning 
bo‘shlig‘i; 
3-oqimlaming
teshigi; 4-vena oqimlari; 5-vena devori.
Qopqoqlar 
miya 
venalari, 
jigam ing darvoza venasi oqimlari, 
kavak venalar, bosh va bo ‘yin, 
o ‘pka 
va 
buyrak 
venalarida 
boim aydi.
Qopqoqlar venalaming ichki 
qavatidan 
hosil 
b o ig a n
juft 
yarimoysimon burmalar shaklida 
bo iad i. 
Uar 
elastik, 
kollogen 
tolalar va biriktiruvchi to ‘qimadan tuzilgan b o iib , ustidan endoteliy 
qoplagan. Qopqoqlar qonni orqaga oqishiga to ‘sqinlik qiladi. Ular 
o ‘zining turtib chiqqan chekkasi bilan vena devoriga biriksa, botiq 
chekkasi qon yo ‘nalishi yurakka qaragan b o ia d i. Vena devori bilan 
qopqoq o ‘rtasida qopqoq b o ‘shlig‘i 
(sinus venosus) 
joylashgan.
152

---

Qon oqish qiyinlashganda qon qopqoq b o ‘shlig‘iga kirib, qopqoq 
cho‘ziladi va qon yo ‘lining orqa tomoni bekiladi. Qopqoqlar 
ko‘pincha venalarga kichik oqimlar quyiladigan joylarda hosil 
bo‘ladi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqda vena tizimi arteriyaga nisbatan 
kamroq takomillashgan b o ‘lib, vena tomirlari to ‘g‘ri yo ‘nalishga 
ega, vena chigallari yaxshi bilinmaydi. 16 yoshgacha bo‘lgan 
davrda tizimlararo va tizim ichi anastomozlar soni ko‘payadi. Er- 
ta bolalik davrida venaning uzunligi va ko‘ndalang kesimi yangi 
tug‘ilgan chaqaloqqa nisbatan 2 marta, 8 - 1 2 yoshda esa 7 - 8 marta 
kattalashadi.