O ’z b e k is t o n r espu bl 1k a si o L iy va o ’rta m a X su s ta 'lim V a z ir L ic I

Insonparvarlik (gum anizm ) — kishilarga nisbatan mehr - oqibatii,
m u ruw atli, him m atli, hurmatli bo’lish, kishilarga yaxshilik qilish, kishi gunoh
qilganda ham uni kechirish, uni tushunishga harakat qilish, kishining sharm va
mustaqilligini hurmatlash demakdir.
Insonparvarlik odam zot paydo b o ’lgandan beri paydo bo’lgan shaxsiy, faqat 
insongagina xos ongli fazilatdir. Insonparvarlik (gumanizm) deb odamlarga m ehr - 
oqibat bilan qarash, ulami hurm at qilish, insonning moddiy farovonligini oshirish, 
m a’naviy kam olatini yuksaltirish, baxtli, sifatli, erkin, ozod, daxlsiz yashashini 
ta ’minlash, kelajagi haqida g ’am xo’rlik qilish kabi maqsad va g ’oyalar bilan 
sug’orilgan kishilam ing hatti - harakatlari ham da fazilatlam ing jam iga aytiladi. 
Insonparvarlik ham ma vaqt kishilar hayoti va faoliyatining zaruriy sharti bo’lib 
kelgan. Frantsuz m a’rifatparvari J. J. Russo: “Odamlar, insonparvar bo’ling! Bu
20

---

sizning birinchi burchingiz", — degan edi. Buyuk shoir va davlat arbobi Alisher 
Navoiyning:
“Odami ersang demagil odami,
Onikim y o ’q xalq g ’amidin - g ’ami”, 
degan da’vati hozirgi kungacha hayotimizning shiorlaridan bo’lib turibdi. Binobarin, 
insonparvarlik 
yakka-yolg’iz faxriylarga, 
nogironlarga, 
serfarzand 
oilalarga, 
ko’makka muhtoj boshqa fuqarolarga yordam ko’rinishida O ’zbekistonda davlat 
miqyosidagi 
an’analar safidan tobora kengroq joy 
olmoqda. 
I.A.Karimov 
ta’kidlaganidek, “ Insonparvarlik bu o ’zbek xalqi milliy ruhiyatining ajralmas 
fazilatidir. Shafqatsizlik va zo’ravonlik uning tabiatiga yotdir. O ’zbek oilasida 
bugungi kunda yaxshilik va yorug’lik, bolalarga mehr, kattalarga hurmat, yaqinlarga 
va boshqalam ing qayg’usiga hamdardlik mujassamlashgandir” '.
Axloqshunoslikning 
muhim 
tamoyillaridan 
biri