O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy

U chinchi  bosqich.  Jamoa  hayotining  barq  urishi,  jam o a d a  
o ‘zaro  munosabatlar  shakllanishi, jam o an in g  shaxsga  ta ’sir  doirasini 
kuchayishi  bilan  tavsiflanadi.
Faollar  hamda  o ‘z -o‘zini  boshqarish  tizimlari  tomonidan  ta ’sir 
etilgan  ijtimoiy  faoliyatning  natijasida  ja m o a   rivojlanadi.  U  yoki 
bu  pedagogik  talabni  bajarish  jarayonida  o ‘quvchilar  ja m o a   b o ‘lib 
ishlash  tajribasiga  ega  boMadilar.
Bu  bosqichda  pedagogning  fikri  yashirin  shaklga  kirib  boradi. 
0 ‘qituvchi s h ax sigasin fjam o asi orqali t a ’sir etadi. Bunday pedagogik 
t a ’sirlar  natijasida  o ‘quvchi  shaxsi  ham,  ja m o a   ham  tarbiyalanib 
boradi.
Pedagogning  har  bir  shaxsga  q o ‘yadigan  pedagogik  talabi 
ja m o a g a   q o ‘yadigan  vazifalarga  qaraganda  ta ’sirliroq,  sezilarliroq 
b o ‘ladi.
Uchinchi  bosqichda  o ‘zaro  bir-biriga  b og‘liq  ikki  masala: 
jam oatchilik  fikri  va  a n ’analarini  yuzaga  chiqarish  hal  etiladi.  Bu 
bosqichda  o ‘quvchilar  o ‘rtasida  o ‘zaro  d o ‘stlikni  shakllantirish 
katta  ahamiyatga  ega.  Pedagogning  o ‘quvchilarga  munosabati  ham 
nihoyatda  d o ‘stona,  samimiy  boMishi  kerak.  Bu  davrga  kelib  sinf 
rahbari  tarbiyalanuvchilarning xarakteri, qiziqishi, talabi  bilan tanish, 
ruhiy  holatini  yaxshiroq  biladigan  bo ‘ladi.

---

Jam oani  rivojlanishi  chin ak am   o ‘z - o ‘zini  boshqarish,  k o ‘p 
qirrali  j a m o a   faoliyati  va  axloqiy  q im m atg a   ega  b o ‘lgan  j a m o a  
m unosabatlari 
bilan 
izohlanadi. 
B un day  ja m o a d a  
shaxsni 
tarbiyalash  ja ra y o n i  iroda,  o ‘z - o ‘zini  anglash,  burch  hissi, 
shaxsning  sh ung a  o ‘x sh ash   axloqiy  fazilatlarini  takom illashtirish, 
k am chiliklarni  o ‘z - o ‘zini  tanqid  ruhida  baholash  va  ularni 
tuzatishi,  o ‘z  q ad r-q im m atin i  anglab  yetish  ( o ‘z - o ‘zini  tarbiyalash 
rejasini  ishlab  chiqish,  o ‘z - o ‘zini  tarbiyalash  vositalarini  egallash, 
o ‘z - o ‘ziga  m ajb u riy a t  qabul  qilish,  o ‘z - o ‘zini  n azorat  qilish), 
ijtim oiy-foydali  faoliyatda  o ‘z - o ‘zini  tarb iy alash   ishini  am alga 
o shirishga  intilishni  u y g ‘otadi.  B unday ja m o a d a   shaxsnin g  ijobiy 
fazilatlari  toMiq  n a m o y o n   boMadi.  Jam o a n in g   shaxsga  nisbatan 
yu k sa k   talabch anligi  kuzatiladi.