O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy

D idaktik  o ‘yin  m etodi
Keyingi 
yillarda 
ilg‘or 
o ‘qituvchilar 
tajribasida 
didaktik 
o ‘yinlardan  ta ’lim  metodlari  sifatida  foydalanish  odat  tusini  olib 
bormoqda.  Didaktik  o ‘yinlarning  samaradorligi  shundaki,  ular 
vositasida o ‘quv-tarbiya ishlari hayotga yaqinlashtiriladi, shuningdek, 
ularning  har  birida  bilimlarni  o g ‘zaki  bayon  etish,  k o ‘rgazmali, 
amaliy  m etodlam ing  elementlari  q o ‘llaniladi.  Shu  xususiyatlariga 
k o ‘ra  didaktik o ‘yinlar sintetik xarakterga ega.  Ularning quyidagicha 
turlari  mavjud:
Simulativ 
o ‘y i n - t a ’limni 
hayotda 
b o ‘ lib 
o ‘tgan 
ijtimoiy 
voqealarga  tenglashtirish,  ularni  qiyosiy  tarzda  tashkil  etish  va 
boshqarish  metodidir.  Bu  o ‘yindan  tarix,  geografiya  darslarida 
unumli  foydalaniladi;  bir o ‘qituvchi  A m ir Temur,  boshqasi  Boyazid, 
qolganlari  sarkardalar,  askarlar  rolida  ishtirok  etadi,  shu  y o ‘l  bilan 
t a ’lim  b o ‘lib  o ‘tgan  tarixiy  voqeaga  qiyoslab  tashkil  etiladi.
Simulativ  o ‘yinlarning  bir  k o ‘rinishi  insenirovka  (rollarga 
ajratib  o ‘qish)  metodidir.  B oshlang‘ich  sinflarda  badiiy  matnlar, 
yuqori  sinflarda  badiiy  asarlarni  rollarga  ajratib  o ‘qitish  a n ’anasi

---

maktablarimiz  tajribasida  uzoq  tarixga  ega.  Adabiyot  o ‘qituvchilari 
«Tuya  bilan  b o ‘taloq»  asarini  o ‘qitganda  bir  o ‘quvchi  yozuvchi, 
ikkinchi  o ‘quvchi  tuya,  uchinchisi  esa  b o ‘taloq  s o ‘zlarini  o ‘qib 
ishtirok  etishadi.
Situativ  o ‘yinlar  ham  asta-sekin  maktab  tajribasida  o ‘z  o'rnini 
topib  bormoqda.  M ehm on  kutish,  kasalni  davolash,  xarid  qilish  kabi 
turli  hayotiy  vaziyatlar  mohiyatidan  kelib  chiqib,  ta ’limni  tashkil 
etish  va  boshqarish  situativ  o ‘yinlar  sirasiga  kiradi.