O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

D arsga q o'yilad igan talablar
1. 
H ar b ir dars m a'lum bir m aqsadni am alga osh irish g a qaratilgan va puxta 
rejalash tirilg an b o ’lm o g 'i lozim . B uning uchun:
a) dars y oshlarni barkam ol shaxs ruhida tarb iy alash n in g um um iy m aqsad va 
v azifalarid an kelib chiqadigan aniq 
bir m aqsadni am alga o sh irish g a qaratilgan 
b o ’lishi;
b) d a rsn in g m aqsadi albatta. o 'q u v c h ila rg a tugallangan bilim berishni nazarda 
tu tg an b o 'lish i;
v) b ir so atlik darsda o 'tis h g a m o 'lja lla n g a n m avzu d astu r m aterialining bir 
qism i sifatid a ifodalanishi va bu m ateriallar o 'z a ro ichki m antiqiy b o g 'la n ish g a ega 
b o 'lish i;
73

---

g) o 'tilish i kerak' b o 'lg a n m aterialning xarakteriga k o 'r a qanday dars tipi, 
o'qitish m etodidan foydalanish nazarda tutilishi;
d) s in f o'quvchilarining faolligini osh irish m aqsadida u m u m sin f v a ayrim
o 'q u v c h ila r bilan qanday ish olib borish kerakligi belgilangan b o 'lish i kerak.
2. H ar bir dars m ustahkam g 'o y a v iy -siy o s iy jih a td a n tarbiyaviy y o 'n a lis h g a
ega b o 'lm o g 'i lozim:
a) darsning m azm uni o 'tila y o tg a n m av zu n in g m o hiyatiga b o g 'liq holda 
o 'q u v c h ila rn i g 'o y av iy -siy o siy jih a td a n tarb iy alash g a xizm at qiladigan m ateriallar 
bilan boyitilishi;
b) dars o 'tilay o tg an m avzuning m azm u n id an kelib ch iq ad ig an tabiat, ja m iy a t 
v a kishi tafakkuri taraqqiyoti haqidagi ilm iy bilim lar o 'q u v c h ila rn in g ilm iy 
dunyoqarashi va e'tiqodlarining sh ak llan ish ig a qaratilgan b o 'lish i;
v) 
dars o 'tila y o tg a n m av zu n in g m azm u n id an kelib chiq ad ig an
ilm iy 
n a z a r i y a l a r
orqali 
o ' q u v c h i l a r n i n g
d i a l e k ti k , 
m a t e ri a li s t i k
d u n y o q a r a s h l a r in i
shakllantirish va o 'q u v c h ila rn i barkam ol shaxs ru h id a tarb iy alash i lozim .
3. H ar b ir dars albatta. turm ush b ilan , am aliy o t bilan b o g 'la n g a n b o ’lm o g 'i 
lozim . B u n d a ayniqsa:
a) m atem atika, fizika. kim yo, b io lo g iy a, g eo m etriy a va boshqa fanlarning ilm iy 
asoslari, uni turm ushda, ishlab chiqarish a m aliy o tid a q o ’llashi;
b) san o at va qish lo q x o 'ja lig in in g riv o jlan ish id a fanning tutgan o 'r n i k ab ilar 
n azard a tu tilish i lozim .
4. H ar bir dars x ilm a-x il m etod, m eto d ik usul v a vo sitalard an keng v a unum li 
fo y d alan g an h o ld a olib borilishi lozim .
5. D arsg a a jratilg an har b ir soatni tejab u ndan sam arali fo y d alan ish lozim .
6 . H ar bir dars o 'q itu v c h i v a o 'q u v c h ila rn in g faoliyati b irlash g an d a g in a 
q o ’y ilg an m aq sad g a erishish m um kin. B u ning uchun:
a) o 'q itu v c h i d a rsg a puxta tayyorlanishi;
b) shu dars d a v o m id a ish latilad ig an k o 'rg a z m a li o 'q u v m ateriallarin i t o 'g 'r i
tan lash i va ishlatishi;
v) s in f ja m o a s i v a h ar qaysi o 'q u v c h i b ilan m u n o sib m u o m a la d a b o 'lish i;
74

---

g) s in f faolligini oshirishga qaratilgan tadbirlarni to 'g 'r i belg ilash i, ayniqsa, 
o 'q u v c h ila rn in g m ustaqil fikr y uritishlarini, ularning diqqatini ja lb qilish va m a'lum
to p sh iriq lam i kitob bilan ishlash, tajrib a o tkazish va yo zm a graflk ishlarni bajarish.