O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

"Biron safarga chiqishdan oldin yer, suv bilur kishilarni chorlab,
a tro f va tomonlar surishtirilar e d i”,
deb yozadi m uallif.
B o b u r h ar b ir hudu d n i m a 'lu m b ir tartib d a tasv irlay d i. A v v alo jo y n in g
geo g rafik o ’rni, s o ’ng ra qaysi iqlim ga m ansubligi, shifobaxsh jo y la ri, o ’sim liklari, 
qazilm alari, h ay v o n o t olam i v a aholisi h aq id a m a 'lu m o tla r beriladi.
B o b u r ajo y ib b o tan ik b o 'lg a n . U o ’sim liklarni sevgan va yaxshi bilgan. U ju d a
k o ’p giyoh v a m ev alarn i, u larn in g h o siy atlari v a ah am iy atin i ta 'rifla g a n k i, 
h a q iq a td a b o g ’bon b o ’lgan kishi, asl tab iatsh u n o sg in a b u ning u ddasidan chiqa 
o la d i.M a rk a z iy O siy o x alq lari o ra s id a o ’zbek xalq in in g a v lo d d an -av lo d g a o ’tib 
k e lay o tg an ek o lo g ik tarb iy asi tah sin g a sazovordir. Bu d av rlard a ajd o d larim iz 
farzan d larig a o ilad a tu g ’ilg an d an b o sh lab tejam k o rlik x islatlarini, uvol qilm aslik 
x u su siy atlarin i x am d a tab iat unsurlari b o ’lm ish suv, tuproq xay v o n o t dunyosidan
160

---

faq at sam arali ishdagina foydalanishni o ’rgatishar, ongiga sin g d irish ar edi. X alq 
o rasid a “u v o l” degan s o ’z ju d a keng larqalgan. Bu esa xozirgi avlod o rasida afsuski 
ju d a каш ishlatilm oqda. 
A jd o d larim iz o ’z farzandlariga b o ’lgan axloq sizlikni 
um rini o x irig ach a qarashni va tejam k o r b o 'lish n i uqtirib kelishgan.
M abodo biror kim sa o ’sha dav r va bu m a’naviyatdan m axrum b o ’lsa ularni 
ja m o a tc h ilik tartibga olishgan. A srlar davom ida O 'r ta O siyo xalqlari o n a verni, suv, 
o ’sim lik, x ay v o n o t olam ini hurm at qilishgan. rizq -ro ’zim iz m anbai deb bilishgan. 
B ugungi kunda ekologik vaziyatni hisobga olib, ta 'lim tizim id a ham tub 
o ’zg arish la r 
bo’lm oqda. 
P edagog 
olim lardan 
E .O .T urdiqulov, 
Sh.A vazov, 
A .T o ’xtayev, A .G .G rig o ry a
ns,
G .S ultonova, N .N ishonova kabi o lim lar tom onidan 
e k o lo g ik m adaniyatni 
shakllantirishga 
doir turli 
xil 
tad q iq o t 
ishlari 
olib 
borilm o q d a.E k o lo g iy a atam asi yaqin vaqtlargacha faqat m u tax assilarg a m a'lu m
b o ’lib, uni fanga 1886 yili nem is zoolog olim i E.G ekkel "O rg an izm larn in g um um iy 
m o rfo lo g iy asi” nom li asari orqali kiritgan.