O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s


  Buyuk  mutafakkirlarning  mehnat  ta ’limi,  kasb  tanlashga



Download 12,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/450
Sana17.09.2021
Hajmi12,43 Mb.
#177156
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   450
Bog'liq
31mehnattalimioqitmetpdf копия

4. 

Buyuk  mutafakkirlarning  mehnat  ta ’limi,  kasb  tanlashga 

y o lla sh   va  tarbiyaga  oid  fikrlari.  S h a r q n in g   b u y u k   m utafakk ir- 

lari,  a llo m a la ri  deyarli  b a rc h a   d av rlard a  o 'z   asarlarid a ,  sh e'r  va 

g 'a z a lla rid a ,  adabiv  m ero sla rid a   halol  m e h n a t n i,  k a s b -h u n a r  

e g a lla s h n in g   m u q ad d a slig in i  va  z a ru rlig in i  t a ’kidlab,  ulug'lab 

o 'tg a n la r.  Ulug'  b o b o k o lo n im iz   A .N avoiy  o'z  g 'a z alla rid a   y o sh ­

larni  i l m - h u n a r   egallashga  chaqiradi:



11m  kasbini  qildi  to jo n i  bor,

H unar o'rgandi  orxga  ki  im koni  bor.

X  asrd a   yashab  ijod  etgan  ulug'  b o b o k a lo n im iz   A bu  N a s r   al- 

Forobiy  h a m   k ishilarn i  halol  m e h n a t  qilishga  va  k a s b - h u n a r  egal­

lashga  c h a q irad i.  F o ro b iy n in g   fikricha:  « In so n   ojiz  b a n d a ,  hech 

narsa g a   q o d ir   b o 'lm a g a n   m av ju d od   e m a s,  balki  u  eng  oliy  ka- 

m olot  natijasi  bo 'lib   o 'z  aq l-id ro k   ziyosiga  ega,  o'zi  u c h u n   z a ru r 

b o 'lg a n   h a m m a   n a rsa n i  yaratishga  q o d ir   borliqdir».  Forobiy 

m e h n a t   va  k a s b - h u n a r   k o 'n i k m a l a r in i ,  axloqiy  fazilatlarni  h o ­

sil  qilish  lozim ligin i  t a ’kidlab:  «Agar  k a s b - h u n a r   fazilati  tu g 'm a  

b o 'lg a n d a ,  p o d s h o h la r   h a m   o 'zlari  istab  va  h a ra k a t  qilib  emas, 

balki  p o d s h o h lik   ularga  faqat  tabiiy  ravishda  m u v assa r  bo'lgan, 

tab iat  tala b   qilgan  tabiiy  bir  m ajburiyat  bo 'lib  q o lar  edi.  K asb- 

h u n a r   fazilati  t u g 'm a   b o 'lm a s   e k an ,  xalqlar  va  s h a h a r   ah llarid a, 

o d o b - a x lo q ,  ra s m -r u s m ,  k a s b -h u n a r,  o d a t  va  iro d a n i  hosil  qilishi 

i n s o n d a n   z o 'r   kuch  va  q u d rat  talab  qiladi.  Bu  ikki  yo'l  bilan, 

y a ’ni  t a ’lim   va  tarbiya  yo'li  b ilan  hosil  q ilinadi.  T a ’lim  degan  so'z 

xalqlar va  s h a h a r la r  o 'rta s id a   n a z ariy   fazilat  va  a m a liy   k a s b -h u n a r 

fazilatlarini  b irlashtirish  d eg an  so'zdir»,  —  d eg an  edi.

K a s b - h u n a r   e g a llash n in g   a h a m iy a ti  to 'g 'risid a   qom u siy   o h m  

A b u  Ali  Ib n   Sino  (980—1037)ning a s a rla rid a  h a m   k o 'ram iz.  U n in g

9



fik ric h a   bolaga  y oshligidan  biror  k a s b - h u n a r n i  o'rgatish  lozim. 

Bola  k a s b - h u n a r n i  m a ’lu m   d a ra ja d a   o ‘zlashtirib  b o 'lg a n d a n   s o'n g  

o 'z  k a s b -h u n a r id a n   h a y o td a   foydalanishi,  ya'ni  halol  m e h n a t 

bilan  m u staqil  hayot  kechirishiga  o'rgatish  kerak.

«Yoshlarga  ilm  bera  borib,  ularga  h u n a r   o 'rg a tm o q   m u h im  

m a s ’uliyatli  ishdir.  H u n a r   o 'rg a n is h   birla  yoshlar  h a r   q a n day 

nojo'ya  x a tti- h a ra k a tla rd a n   xoli  bo'ladilar»,  —  deb  t a ’kidlaydi 

Abu  Ali  Ibn  Sino.  U n in g   h u n a rli  bo'lishga  qa ra tilga n  n a s ih a tla ri 

hozirgi  k u n d a   h a m   m u h im   a h a m iy a tg a   ega:

Oltin  olmagin-u  o'rgangin  hunar 

H unarni  oldida xasdir oltin  zar.

Sharqlik,  m ark a ziy   osiyolik  m u ta fa k k irla r  h a m d a   o'z b e k  

m a ’rifa tp a rv a r  shoirlari  h a m   k a s b -h u n a r   e g a llas h n in g   a h a m iy ati 

to 'g'risid a  o 'z   asarlarida  q im m a tli  m a s la h a tla r in i  qoldirganlar,  bu 

m eros  hozirgi  k u n d a   h a m   y osh larni  k a s b -h u n a rg a   y o 'n a ltiris h d a  

m u h im   a h a m iy a tg a   ega.

In s o n iy a tn in g   tarix iy  taraq q iyo tid a  Sh a rq -u   G 'a r b d a   h a m  

y osh larn i  k a s b - h u n a r   egallashlariga  alo h id a   e ’tibor  b ilan  q aral- 

gan.  U la r n i n g   k a s b - h u n a r   e g allash larid a  otalik,  u s to z lik   m a s ­

lah a tla rin i,  yo 'l-y o'riqlarin i  m u n ta z a m   berib  kelganlar.  R a s m a n  

kasbga  oid  m a s la h a t  idoralari  a s rim iz   b o sh la rid a   paydo  b o 'la  

b o sh  lagan.




Download 12,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   450




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish