O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

«Nilufarguli>  texnologiyasi.  Bu  texnologiya  didakt ik  m u a m m o -  

larni  y e c h i s h n i n g   s amar al i  vositalaridan  biri  bo'lib,  s ha kla n  n i ­

lufar  guli  k o' rini shiga  ega.  Yagona  asos,  u nga   bi ri kka n  t o' qqizt a

219

---

«gulbarg»  (kvadrat,  t o ' r t b u r c h a k   yoki  aylanalar)larni  o'z  ichiga 

oladigan  m a z k u r   inct od  y o r d a mi d a   yetakchi  m u a m m o   va  u n i n g  

m a z m u n i n i   yoritishga  i mk o n  beradi gan  xususiy  mas al al ar   hal 

etiladi.  O' qu v ch i la r da   hal  etilayotgan  masala  y uz as ida n  ma nt i-  

qiy,  izchil  fikrlash,  ichki  mohiy a ti ni   tahlil  qilish  k o' n i k m a l a r i n i  

shakll anti ri shga  xi zma t  qiladigan  m a z k u r   m e t o d d a n   foydalanish 

quyidagi  t ar t ib d a   a ma l ga   oshi riladi:

1)  hal  etiladigan  masal a  a ni ql as ht ir il adi ;

2)  o'quvchil ar  t opshi riq  m a z m u n i   va  uni  yechish  shartlari 

bilan  tanishti riladilar:

3)  o 'quvchil ar   ki chi k  g u r u h l a r   (yoki  juftliklar)ga  biriktiri- 

ladilar;

4)  g u r u h   yoki  j uft li k  a ’zolari  mar ka zi y  t o ' r t b u r c h a k   (kvadrat. 

aylana)da  asosiy  m u a m m o   (g'oya,  vazifa)ni  qayd  etadilar;

5)  m a z k u r   masal a  yechimi   y uz a si d an   fikr  yuritib,  mar kazi y 

t o ' r t b u r c h a k   (kvadrat,  aylana)  atrofida  s akki zt a  xuddi  s hu nd a y 

y or da mc hi   c h i z m a l a r n i   hosil  qiladilar,  ularda  m as a l a n i n g   xususiy 

y e c hi ml ar in i   bayon  etadilar;

6)  y o rd a m c h i   s ha kl la rd a   i fo d al an g a n  g'oya la rn i  «gul ni ng 

barglari»ga,  y a ’ni  al ohi da   yana  s h u n d a y   m a j m u a g a   olib  c hi qa d il ar  

(o'z  n av bati da  u l a r n i n g   har   biri  yana  bir  m u a m m o   k o ' r in i sh in i  

oladi);

7)  y or da mc hi   c h i z m a l a r d a   h a m   asosiy m u a m m o   (g'oya,  vazifa) 

voritilgan  c h i z m a   kabi  «gulbarglar»da  xususiy  masala  va  y e c h i m -  

lar  aks  ettiriladi;

8)  o 'r gani layot gan  m a s a l a n i n g   m o hi ya ti d an   kelib  chiqib,  bu 

jar ay on   bir  n e ch a   bor  t akr or la nis hi   m u m k i n ;

9)  har   bir  g u r u h   yoki  j uft li kl ar   t opshi riq  yuzasi dan  o' z  y e ­

c h i m l a r i n i   t aq di mo t  t arzida  bayon  etadilar;

10)  g u r u h l a r   t o m o n i d a n   t a q d i m   etilgan  y e c h i m l a r   m u h o k a m a  

qilinadi  va  eng  to'g'ri  variant  aniql anadi .