O. X. Xamidov universitet rektori, rais

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. 
Buxareva L.N. – integratsiya uchebnix zanyatiy v nachalnoy shkole na krayedecheskoy 
osnove (nachalnaya shkola 1991) 
 
GEOMETRIK TASAVVURLARNI SHAKLLANTIRISh OMILARI 
Xolto‟raeva S.X.  TermizDU magistri 
O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar 
strategiyasida yoshlarning ijtimoiy faolligini oshirish, ularni 2017 -2021 yillarga mo‘ljallangan 
Harakatlar strategiyasiga yanada kengroq jalb qilishdir.
Yoshlarning bilim va iqtidorini chuqurlashtirish, ularning kelgusida malakali kadrlar bo‘lib 
O‘zbekistonni yanada rivojlantirishdagi ishtirokini ta‘minlash maqsadida ta‘lim jarayoniga 
zamonaviy yondashuvlar joriy etilmoqda, shunga javoban tadqiqot ishimizni samara li va amaliyotga 
joriy etishda natijaviylikka e‘tiborni qaratmiz. Mavjud ilmiy-metodik adabiyotlar tahlili shuni 
ko‘rsatadiki, geometriya elementlarini o‘qitishning sifat va samaradorligini oshirish maqsadida o‘quv – 
metodik kompleksti yaratilmagan.
Geometriya elementlarini to‘gʻri tashkil etish uchun o‘qitishning barcha usul va vositalaridan eng 
unumli va samaralilari maqsadga muvofiq holda tanlab olinishi kerak va mavjudlari zamon talablari, fan-
texnika taraqqiyoti natijalarini hisobga olgan holda qayta ko‘rilishi kerakligi ma‘lum bo‘ladi. 
Mashgʻulotning asosiy «o‘zagini mavzu bo‘yicha mashgʻulotlar sistemasidagi o‘rnini, 
mashgʻulotning vazifasini, tipini va mashgʻulot tuzilishini aniqlash». 
Mashgʻulotning har bir etapini tahlil qilish, mashgʻulotning ta‘limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, 
ma‘naviy-ma‘rifiy va kasbiy maqsadlarini aniqlash. Ta‘lim berishda tarbiyachi tomondan qo‘llangan 
metodlarni o‘rinli ekanligini ko‘rish (hikoya, suhbat, muammoli vaziyat yaratish, muammoli savollar 
berish va x.k),bolalar faoliyatini o‘rganish (jamoa bo‘lib ishlash, yakkama-yakka ishlash, yozma yoki 
ogʻzaki ish), bolalar faoliyatlari va bilimlarini baholash normalarini tahlil qilish. 
Mashgʻulotni kompleks tahlil qilish sxemasi asosida didaktik va psixologik tahlilni bajarish. 
Buning uchun qo‘yidagi savollarga javob berish zarur: 
- Mashgʻulot maqsadi to‘gʻri aniqlanganmi! 
- Ta‘limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, ma‘naviy-ma‘rifiy va kasbiy masalalar hisobga olinganmi? 
- Mashgʻulot uchun tanlangan materiallar asoslimi? (Ta‘lim maqsadiga mashgʻulot mazmuni mos 
keladimi? nazariy bilan amaliyot o‘zaro bogʻlanganmi?) 
- Qanday metod va usuldan tarbiyachi foydalandi, u o‘quv mashgʻuloti mazmuni va maqsadiga 
mos keladimi? (Muammoli savollarni qo‘yilishi, ularning aniqligi, logik jihatdan to‘gʻriligi, predmetlar 
bilan to‘gʻri ishlashni tashkil etish, qo‘yilgan masalaning bolalarga etib borishi va x.z). 

---

69 
- Mashgʻulotda bolalarni baholashda qanday metod va usullardan foydalanildi? 
- Mashgʻulot davomida bolalarning qanday faoliyatlarini ta‘kidlash mumkin? (Bolalarning 
mashgʻulotda aktivligi, diqqatini tez qarata olishi, namuna bilan ishlash ko‘nikmalari, mustaqil 
ishlashlari, aqliy harakatlari, mashgʻulotga bo‘lgan salbiy va ijobiy emesiyasi, ayrim bolalarning 
mashgʻulotda o‘tkaziladigan o‘quv ishlariga munosabati). 
Mashgʻulot bo‘yicha umumiy xulosa qilish: 
a) mashgʻulotni tashkil qilish; 
b) mashgʻulotning maqsadi va vazifasiga erishish (ta‘limiy tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, ma‘naviy-
ma‘rifiy, kasbiy) 
v) bolalarni mashgʻulotdagi faoliyatlarini umumiy baholash. 
Bugungi kunda mustaqillik tufayli amalga oshirilayotgan ta‘lim islohotlari o‘z ishiga ijodiy 
yondashuvchi, fan, texnika, san‘at, ishlab chiqarishning jadal rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shadigan 
yuksak malakali kadrlar tayyorlashga bogʻliq. Shunga ko‘ra, jamiyat taraqqiyoti talablaridan kelib 
chiqqan holda har bir o‘quvchini ijodkorlik ruhida tarbiyalash muhim va zarurdir.